پدیده «زیرمیزی» در نظام سلامت ایران

خبرگزاری آریا - رئیس کمیته مبارزه با زیرمیزی کمیسیون بهداشت مجلس، با اشاره به بررسی‌های انجام‌شده در این کمیته پیرامون پدیده زیرمیزی، گفت: بر مبنای واقعیت موجود و با نگاه کارشناسی موضوع را پیگیری کردیم و تاکنون 5 تا 6 جلسه رسمی در وزارت بهداشت برگزار و نظرات کارشناسان حوزه سلامت را به‌صورت دقیق جمع‌آوری کرده‌ایم و کمیسیون بهداشت و درمان طی مکاتبه‌ای رسمی، این مسئله را به اطلاع رئیس جمهور رسانده است.با توجه به اهمییت موضوع سرویس تحلیل آریا به این پدیده و راهکارهای پیشنهادی آن پرداخته است:

پدیده «زیرمیزی» در نظام سلامت ایران، نه‌تنها به‌عنوان یک تخلف مالی، بلکه به‌مثابه نشانه‌ای از بحران اخلاقی و ساختاری در جامعه پزشکی تلقی می‌شود. این پدیده، منزلت اجتماعی پزشکان را که به‌عنوان خادمان سلامت جامعه شناخته می‌شوند، تحت‌الشعاع قرار داده و اعتماد عمومی را نسبت به این قشر خدشه‌دار کرده است.

📉 افول منزلت اجتماعی جامعه پزشکی

در گذشته، حرفه پزشکی در ایران با احترام و اعتماد عمومی همراه بود. اما با گسترش پدیده زیرمیزی، این تصویر مثبت تضعیف شده است. بسیاری از بیماران احساس می‌کنند که برای دریافت خدمات درمانی با کیفیت، باید مبالغی غیررسمی پرداخت کنند، که این امر نه‌تنها فشار مالی بر آن‌ها وارد می‌کند، بلکه احساس بی‌عدالتی و نارضایتی را نیز افزایش می‌دهد. این وضعیت، جایگاه اجتماعی پزشکان را به‌عنوان افراد مورد اعتماد جامعه، تضعیف کرده و موجب کاهش اعتبار آن‌ها در میان مردم شده است.

 ⚠️ آسیب‌های ناشی از فساد در نظام سلامت

1. کاهش اعتماد عمومی: وقتی بیماران احساس کنند که برای دریافت خدمات مناسب باید مبالغ اضافی پرداخت کنند، اعتماد آن‌ها به نظام سلامت کاهش می‌یابد.

2. افزایش نابرابری در دسترسی به خدمات: زیرمیزی می‌تواند منجر به تبعیض در ارائه خدمات شود، به‌طوری‌که افرادی که توانایی پرداخت مبالغ اضافی را دارند، خدمات بهتری دریافت می‌کنند.

3. تضعیف اخلاق حرفه‌ای: دریافت مبالغ غیررسمی، اصول اخلاقی حرفه پزشکی را زیر سؤال می‌برد و می‌تواند به عادی‌سازی رفتارهای نادرست منجر شود.

4. افزایش هزینه‌های درمان: پرداخت‌های غیررسمی، بار مالی اضافی بر دوش بیماران می‌گذارد و می‌تواند منجر به عدم پیگیری درمان توسط برخی از آن‌ها شود.

---

🛡️ ضرورت برخورد با فساد و شناسایی آن

برای مقابله مؤثر با پدیده زیرمیزی، باید رویکردی جامع و واقع‌بینانه اتخاذ شود:

اصلاح ساختارهای مالی: پرداخت به‌موقع و منظم کارانه‌ها و تعرفه‌های واقعی برای خدمات پزشکی می‌تواند انگیزه دریافت مبالغ غیررسمی را کاهش دهد.

تقویت نظارت و شفافیت: استفاده از سامانه‌های الکترونیکی برای ثبت و پیگیری پرداخت‌ها، می‌تواند به شفاف‌سازی فرآیندهای مالی کمک کند.

آموزش و ترویج اخلاق حرفه‌ای: برگزاری دوره‌های آموزشی برای پزشکان و کادر درمانی در زمینه اخلاق حرفه‌ای و اهمیت حفظ اعتماد عمومی.

مشارکت مردم: تشویق بیماران به گزارش موارد تخلف و ایجاد سازوکارهای حمایتی برای حفاظت از گزارش‌دهندگان.

در پایان تاکید می شود:

پدیده زیرمیزی، نشانه‌ای از چالش‌های ساختاری و اخلاقی در نظام سلامت ایران است که تأثیرات منفی بر منزلت اجتماعی جامعه پزشکی و اعتماد عمومی دارد. برای مقابله مؤثر با این پدیده، نیاز به اصلاحات ساختاری، تقویت نظارت، آموزش اخلاق حرفه‌ای و مشارکت فعال مردم وجود دارد. تنها با اتخاذ رویکردی جامع و هماهنگ می‌توان به بازسازی اعتماد عمومی و ارتقاء جایگاه حرفه‌ای پزشکان دست یافت.

---