خبرگزاری آریا - معاون اسبق بین‌الملل وزیر نفت با اعلام اینکه منابع داخلی به‌تنهایی پاسخگوی نیاز توسعه‌ای صنعت نفت نیست، گفت: اصلاح ساختار تصمیم‌گیری، بازنگری در مدل‌های قراردادی و بازگشت هوشمندانه به تعاملات دیپلماتیک می‌تواند مسیر ورود شرکت‌های بزرگ نفتی جهان را به صنعت نفت ایران هموار کند.
به گزارش شانا به نقل از شرکت ملی نفت ایران، سیدمهدی حسینی با یادآوری اینکه ضریب برداشت کنونی نفت ایران حدود 25 درصد است، در حالی که کشورهای نفت‌خیز مانند عربستان، عمان و نروژ با تکیه بر فناوری و سرمایه‌گذاری مستمر، ضریب بازیافت را به 45 تا 50 درصد رسانده‌اند، اظهار کرد: بیش از دوسوم نفت ایران همچنان در زیر زمین باقی مانده و این در حالی است که اقتصاد ایران همچنان نفت‌محور است و بدون توسعه صنعت نفت نمی‌توان انتظار تحول اقتصادی داشت.
وی تأکید کرد که افزایش ضریب بازیافت، نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی راهبردی برای تولید ثروت ملی و حفظ جایگاه ایران در بازار جهانی انرژی به‌شمار می‌آید.
سرمایه‌گذاری، حلقه مفقوده توسعه نفت
کارشناس ارشد انرژی مهم‌ترین چالش صنعت نفت را کمبود سرمایه اعلام کرد و گفت: برای تولید هر بشکه نفت، بسته به نوع میدان (اکتشافی یا توسعه‌یافته)، نیاز به سرمایه‌گذاری هدفمند وجود دارد. میدان‌های توسعه‌یافته مانند اهواز، مارون و آغاجاری که نیازمند نوسازی و استفاده از فناوری‌های مدرن هستند، باید در اولویت سرمایه‌گذاری قرار گیرند و به نظر می‌رسد این میدان‌ها نیازمند مشوق‌های مالی و قراردادی قوی‌تری باشند. در مقابل، سرمایه‌گذاری در میدان‌های اکتشافی یا نیمه‌توسعه‌یافته (Greenfield) به‌دلیل جذابیت بیشتر و سرمایه‌گذاری پایین مورد توجه شرکت‌های سرمایه‌گذار است.
حسینی با بیان اینکه در حال حاضر به‌دلیل تحریم‌ها به سرمایه‌های داخلی وابسته شده‌ایم، اما این منابع محدودند و باید به‌درستی ساماندهی شوند، بیان کرد: برای عبور از چالش محدودیت منابع داخلی، سه مسیر پیشنهادی ارائه می‌کند که شامل مشارکت پتروشیمی‌ها، سرمایه‌های مردمی و حمایت از سرمایه‌گذاران داخلی غیرنفتی است.
وی در مورد مشارکت پتروشیمی‌ها گفت: این شرکت‌ها برای تأمین پایدار خوراک خود به گاز نیاز دارند. دولت می‌تواند با ارائه تضمین انتقال پایدار گاز حاصل از پروژه‌های سرمایه‌گذاری‌شده، آنها را به سرمایه‌گذاری در بالادست ترغیب کند.
حمایت از سرمایه‌گذاران داخلی غیرنفتی
قائم مقام اسبق مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به استفاده از سرمایه‌های مردمی ادامه داد: با توجه به کاهش اعتماد عمومی به بورس، انتشار اوراق فروش نفت با قابلیت نقدشوندگی بالا و سود مشخص می‌تواند راهکار مناسبی باشد، البته مشارکت مردمی بدون رفع نگرانی نسبت به بازده و امنیت سرمایه، ممکن نخواهد بود.
حسینی با بیان اینکه حمایت از سرمایه‌گذاران داخلی غیرنفتی یکی دیگر از راهکارها در جذب منابع خواهد بود، افزود: این دسته با ابزارهای مالیاتی و حقوقی می‌توانند به بازار نفت ورود کنند، مشروط به اینکه مدل‌های قراردادی با سطح مناسبی از بازگشت سرمایه و پوشش ریسک همراه باشند.
وی با تأکید بر اینکه منابع داخلی به‌تنهایی پاسخگوی نیاز توسعه‌ای صنعت نفت نیست، خواستار بازگشت به ابزارهای تأمین مالی بین‌المللی ازجمله فاینانس بانکی شد و گفت: بانک‌های خارجی برای بخش پایین‌دستی مانند پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها فاینانس می‌کنند، اما برای بخش بالادست باید شرایط جذاب‌تری فراهم شود.
حضور غول‌های نفتی در صف سرمایه‌گذاری
معاون اسبق بین‌الملل وزیر نفت با ابراز خوش‌بینی محتاطانه نسبت به مذاکرات جاری تأکید کرد: در دوران تحریم‌ها نیز سابقه جذب ده‌ها میلیارد دلار سرمایه را داریم، حتی در دوره برجام، شرکت‌های آمریکایی برای سرمایه‌گذاری در نفت ایران اعلام آمادگی کردند، چراکه هزینه تولید نفت در ایالات متحده (شیل، آلاسکا و خلیج مکزیک) بالاست و ایران می‌تواند گزینه‌ای بسیار اقتصادی برای آنها باشد.
حسینی با اشاره به تجربه شخصی‌اش در کنفرانسی در لندن گفت: واکنش مدیرعامل اکسون پس از سخنرانی من درباره قراردادهای سروش و نوروز این بود که هر قراردادی که ایران امضا می‌کند، مثل میخی است بر تابوت تحریم‌ها.
وی از علاقه‌مندی شرکت‌های بزرگی چون شل، توتال، اینپکس و دیگر شرکت‌های نفتی بین‌المللی به حضور در صنعت نفت ایران خبر داد و گفت: آمریکایی‌ها فناوری‌های برجسته‌ای دارند و علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در نفت ایران هستند.
لزوم شفافیت در معرفی فرصت‌ها
معاون اسبق بین‌الملل وزیر نفت همچنین فرآیندهای کُند تصمیم‌گیری در نهادهایی چون شورای اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه را از عوامل مهم کاهش جذابیت ایران برای سرمایه‌گذاران خواند و ادامه داد: پروژه‌های نفتی به‌صورت شفاف و قابل سنجش به بازار معرفی شوند تا سرمایه‌گذار بداند با چه حجم از سرمایه‌گذاری مواجه است؛ برای مثال در گذشته 22 پروژه اکتشافی با ظرفیت تولید روزانه 1.6 میلیون بشکه نفت و 1.8 میلیارد فوت‌مکعب گاز تعریف کردیم که اعلام عدد سرمایه‌گذاری مورد نیاز، سبب درک درست مسئولان و مردم از حجم تحول مورد نیاز در اقتصاد کشور شد.
حسینی برگزاری رویداد تحول در سرمایه‌گذاری بالادستی نفت و گاز را همزمان با ازسرگیری مذاکرات بین‌المللی، فرصتی راهبردی خواند و تأکید کرد: باید تیمی چندبخشی متشکل از متخصصان وزارت نفت، خارجه، انرژی اتمی و دفاع از آغاز مذاکرات در کنار وزارت امور خارجه حضورداشته باشند تا منافع ملی در قالب توافق‌های اقتصادی مؤثر پیگیری شود.
وی تصریح کرد: حتی در دوران تحریم نیز کشورهایی همچون ژاپن با وجود محدودیت‌ها، اقدام به امضای قرارداد میلیاردی کردند. از این رو اگر فضای دیپلماتیک مناسب ایجاد شود، شرکت‌های بزرگ بین‌المللی دوباره به بازار نفت ایران بازخواهند گشت.