پیشنهادات استاندار برای توسعه روابط اقتصادی افغانستان:
توسعه مرز دوغارون، تشکيل کنسرسيوم‌هاي مشترک و تقويت همکاري‌هاي اقتصادي
خبرگزاری آریا - استاندار خراسان رضوی در دیدار با هیئت اقتصادی افغانستان گفت: توسعه مرز دوغارون، تشکیل کنسرسیوم‌های مشترک و تقویت همکاری‌های اقتصادی راهبرد اصلی ایران و افغانستان است.
به گزارش اداره کل روابط عمومی استانداری خراسان رضوی، غلامحسین مظفری، استاندار خراسان رضوی، در نشست هم‌اندیشی متولیان اقتصادی خراسان رضوی و هرات، با اشاره به اشتراکات عمیق فرهنگی، تاریخی و اقتصادی دو کشور گفت: در طول چهار تا پنج دهه اخیر، فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته‌ایم، اما خوشحالیم که امروز با اراده‌ای راسخ و عزم جدی در کنار هم جمع شده‌ایم تا برای اتفاقات بزرگ تصمیم‌گیری کنیم.
استاندار خراسان رضوی با اشاره به سیاست گذاری دولت جمهوری اسلامی ایران بیان کرد: راهبرد دولت محترم استفاده هرچه بیشتر از ظرفیت تعامل با همسایگان، به‌ویژه 15 کشور همسایه است که یکی از بزرگ‌ترین آن‌ها کشور افغانستان است؛ کشوری که اشتراکات فرهنگی و تاریخی فراوانی با ایران دارد.
مظفری تصریح کرد: خوشبختانه تعاملات و تبادلات اقتصادی خوبی نیز بین دو کشور برقرار است، اما این میزان کافی نیست و باید به‌طور جدی‌تر به این ظرفیت توجه کنیم و ان‌شاءالله اتفاقات بزرگ‌تری رقم بزنیم.
استاندار خراسان رضوی ادامه داد: به همین دلیل، دعوت از جناب آقای والی و همراهان محترم ایشان صورت گرفت و امیدواریم این سفر ادامه حرکت‌های پیشین باشد تا توسعه روابط اقتصادی، به‌ویژه بین دو کشور دوست افغانستان و ایران، بیش از پیش محقق شود.
وی تأکید کرد: وظیفه دولت و حاکمیت است که زیرساخت‌ها و شرایط لازم را فراهم کنند تا بخش خصوصی ما بتواند در این مسیر قدم‌های مؤثری بردارد. در روزهای اخیر جلسات متعددی در شش کمیته تخصصی برگزار شده که موضوعات متنوع اقتصادی در آن‌ها مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
مظفری همچنین گفت: ششمین جلسه کمیته مشترک دو استان برگزار شده که در دو دور مذاکرات دیروز با والی محترم هرات، مباحث مفصلی انجام شد.
استاندار خراسان رضوی همچنین اظهار کرد: اگر قرار است امنیت پایدار در منطقه برقرار شود، باید به ظرفیت‌های بسیار خوب دو طرف مرز ایران و افغانستان در استان‌های هرات و خراسان رضوی توجه ویژه شود.
وی با اشاره به اهمیت مرز مشترک ایران و افغانستان اظهار داشت: این مرز مشترک می‌تواند به کریدور بزرگ و مهمی برای تبادلات اقتصادی در منطقه تبدیل شود و مسیر شمال-جنوب و شرق-غرب را تسهیل کند.
مظفری ادامه داد: بهره‌برداری از ظرفیت‌های منطقه‌ای و کشورهای همسایه می‌تواند کانون اقتصادی بزرگی ایجاد کند که اقتصاد کشور ما و استان خراسان رضوی را تکمیل و تقویت نماید.
استاندار خراسان رضوی همچنین به ظرفیت‌های صنعتی دو استان اشاره کرد و افزود: خوشبختانه استان هرات دارای بیش از 1600 واحد صنعتی است که این امر جای خوشحالی دارد و زمینه‌ساز همکاری‌های مشترک با استان خراسان رضوی خواهد بود. در استان خراسان رضوی نیز بیش از 6000 واحد صنعتی بزرگ فعالیت می‌کنند که در کنار ظرفیت‌های افغانستان می‌توانند زمینه‌ساز توسعه مشترک و همکاری‌های اقتصادی وسیع‌تری باشند.
مظفری در ادامه خاطرنشان کرد: ما همواره به تعادل تجاری میان دو کشور و توازن صادرات و واردات توجه ویژه داریم، چرا که اگر بخواهیم همکاری‌های پایدار داشته باشیم، باید این موضوع را مدنظر قرار دهیم. مردم دو طرف انتظار دارند فضایی فراهم شود که آرامش، امنیت و رفاه برای زندگی و کسب‌وکار ایجاد گردد.
وی افزود: منطقه شرق ایران و غرب افغانستان، به لطف خداوند متعال، از ظرفیت‌ها و نعمت‌های فراوانی برخوردار است که باید با همت و مدیریت صحیح به بهره‌برداری برسد و بخش زیادی از مسائل منطقه را حل کند.
استاندار خراسان رضوی نقش بخش خصوصی را نیز در این مسیر مهم دانست و گفت: تجار و بخش خصوصی توانمند و بااعتبار دو کشور، نقش کلیدی در انجام پروژه‌های بزرگ دارند. پیشنهاد من تشکیل کنسرسیوم‌های مشترک است تا بتوانند با همکاری بیشتر، بار سنگین کارها را بردارند و با تعامل، فضای بهتری برای فعالیت اقتصادی فراهم کنند.
مظفری با اشاره به پروژه‌های منطقه آزاد نیز اظهار داشت: زیرساخت‌های اولیه در منطقه آزاد دوغارون فراهم شده و با توسعه آن و موافقت طرف افغانستانی، می‌توانیم تجارت و سرمایه‌گذاری را افزایش دهیم.
استاندار خراسان رضوی بیان کرد: یکی از این ظرفیت‌ها منطقه آزاد به وسعت 15 هزار هکتار در داخل مرز ایران است که با مصوبه دولت امکان توسعه بیشتری دارد. اگر همکاری‌ها شکل بگیرد، بخش عمده نیازهای منطقه تأمین خواهد شد و پروژه‌های مشترک متعددی می‌توان اجرا کرد.
وی با تأکید بر ظرفیت‌های معدنی منطقه عنوان کرد: از دیگر ظرفیت‌های مهم می‌توان به معادن سنگ اهن در خراسان رضوی و هرات اشاره کرد. در افغانستان نیز معادن متعددی وجود دارد که با توسعه زنجیره ارزش، می‌توان بخش عمده محصولات معدنی را با امکانات ریلی به بازارهای جهانی صادر کرد.
مظفری افزود: این امکانات خدادادی فرصت بزرگی است که باید منجر به تحول و اتفاقات بزرگ اقتصادی شود. اراده‌ای که امروز شکل گرفته، مهم‌ترین سرمایه ما است و باید خروجی جلسات به تصمیمات عملی و پیگیری‌های جدی منجر شود.
استاندار خراسان رضوی همچنین بر همکاری‌های بخش کشاورزی تأکید کرد و گفت: ظرفیت‌های کشاورزی استان هرات قابل توجه است و ایران نیز در این زمینا، آماده همکاری است. پیشنهاد شده تا بخشی از محصولات کشاورزی ارگانیک و سالم افغانستان وارد ایران شود و با بهره‌گیری از بسته‌بندی و سردخانه‌های مناسب، صادرات به سایر کشورها افزایش یابد.
مظفری در بخش دیگری از سخنان خود، تسهیل فعالیت‌های مرزی را اولویت اساسی خواند و تصریح کرد: موضوع بازگشایی سریع مرزها، تسهیل در فرآیندهای گمرکی و ایجاد فضای امن و روان برای رفت‌وآمد و تجارت، از اولویت‌های ماست که با همکاری طرف افغانستانی در کوتاه‌ترین زمان ممکن اجرا خواهد شد.
استاندار خراسان رضوی ادامه داد: توسعه مرز دوغارون از موضوعات مهم در دستور کار است و پیگیری‌ها برای بازگشایی و ایجاد تسهیلات 24 ساعته ادامه دارد.
وی گفت: امکانات زیرساختی و فضای استاندارد برای فعالیت‌های گمرکی و تجاری در این مرز در حال فراهم شدن است و مرز دوغارون می‌تواند به یکی از شاهراه‌های اصلی اقتصادی ما تبدیل شود.
مولوی احمد اسلام‌جار، والی هرات نیز در این نشست، با قدردانی از نقش جمهوری اسلامی ایران در میزبانی مهاجرین افغان، بر ضرورت تقویت روابط دوجانبه در زمینه‌های مهاجرت، امنیت، ترانزیت و سرمایه‌گذاری تأکید کرد.
وی با اشاره به بیش از چهار دهه میزبانی ملت و دولت ایران از مهاجرین افغانستان، افزود: ایران همواره در شرایط دشوار، از مهاجرین افغان ـ اعم از افراد دارای مدرک یا فاقد مدرک قانونی ـ به‌گرمی استقبال کرده است.
والی هرات از این رفتار برادرانه ملت ایران قدردانی نمود و آن را نشانه‌ای از همبستگی اسلامی و انسانی دانست.
اسلام جار در ادامه با اشاره به کاهش محسوس مشکلات در مرز اسلام‌قلعه و روند بازگشت مهاجرین، اظهار داشت: گزارش‌های میدانی حاکی از آن است که اکنون تا 70 درصد چالش‌های موجود در مسیر بازگشت مهاجرین برطرف شده است.
وی ادامه داد: مهاجرینی که تمایل به بازگشت دارند، بدون نیاز به ثبت‌نام در اردوگاه‌ها مستقیماً به ولایات خود منتقل می‌شوند که این تحول، سهولت بزرگی در روند بازگشت داوطلبانه به شمار می‌رود.
والی هرات ضمن قدردانی از مردم ولایت هرات که با استقبال و همکاری، هزاران مهاجر را از مرز اسلام‌قلعه تا مناطق مرکزی کشور همراهی کردند، گفت: این اقدام مردمی، نمونه‌ای از وحدت ملی و روحیه برادری در میان افغان‌هاست.
اسلام جار همچنین تأکید کرد: این همکاری‌ها باید ادامه یابد تا بازگشت مهاجرین به‌صورت انسانی، عزتمندانه و منظم انجام شود.
وی همچنین با اشاره به مشکلات برخی مهاجرین فاقد مدارک قانونی در ایران، از مسئولان جمهوری اسلامی خواستار تنظیم سازوکاری شفاف و مشترک برای سامان‌دهی این گروه شد.
والی هرات تصریح کرد: هماهنگی میان ادارات محلی دو کشور، به‌ویژه فرمانداری‌ها و نهادهای مرتبط با امور مهاجرین، می‌تواند مسیر بازگشت را تسهیل کرده و از بروز مشکلات اجتماعی و امنیتی جلوگیری کند.
اسلام جار همچنین خواهان برگزاری نشست‌های تخصصی‌تر در این حوزه شد تا راه‌حل‌های عملی و ماندگار اتخاذ گردد.
والی هرات در ادامه سخنان خود، به موضوع تبلیغات منفی علیه افغانستان پرداخت و گفت که رسانه‌های غربی تلاش دارند تصویر نادرستی از وضعیت افغانستان ارائه دهند. اما واقعیت‌های میدانی، به‌ویژه استقبال مردم از مهاجرین در مرزها، خلاف این تبلیغات را نشان می‌دهد و اثبات می‌کند که حکومت افغانستان برای ثبات و صلح در کشور می‌کوشد.
در ادامه، مولوی اسلام‌جار با تأکید بر بازگشت امنیت به ولایت هرات، از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی دعوت کرد تا به افغانستان بازگردند و در پروژه‌های اقتصادی مشارکت کنند.
وی گفت: امروز هرات از امن‌ترین ولایات کشور و منطقه محسوب می‌شود و سرمایه‌گذارانی که در گذشته از ترس ناامنی کشور را ترک کرده بودند، اکنون بازگشته‌اند و دیگر نیازی به گارد شخصی یا خودروهای زرهی ندارند.
اسلام جار افزود: دولت محلی هرات در کنار تمامی سرمایه‌گذاران خواهد بود و به‌عنوان پشتوانه قانونی و امنیتی از آنان حمایت خواهد کرد. اسلام‌جار تاکید کرد که شرایط فعلی افغانستان برای فعالیت‌های اقتصادی، از جمله استخراج معادن، تجارت سنگ مرمر، آهن و سایر منابع طبیعی، کاملاً مساعد است و دولت محلی آماده فراهم‌سازی بسترهای لازم برای مشارکت سرمایه‌گذاران ایرانی و بین‌المللی است.
والی هرات در بخش دیگری از سخنان خود، به موضوع مهم ترانزیت کالا اشاره کرد و از توافقاتی خبر داد: در راستای کاهش موانع ترانزیتی میان دو کشور انجام شده است و بیش از دو هزار موتر باری که موجب اختلال در سیستم ترانزیت شده بودند، از چرخه خارج می‌شوند و مسیرهای اصلی ترانزیتی در حال حاضر تا 85 درصد قابل بهره‌برداری هستند.
وی همچنین به ظرفیت بالای خطوط ریلی در اتصال افغانستان به آب‌های آزاد از طریق ایران اشاره کرد و گفت: مسیر بندر چابهار – بندرعباس – هرات یکی از حیاتی‌ترین راه‌های توسعه صادرات افغانستان است. اما متأسفانه تجار افغان هنوز با استفاده از حمل‌ونقل ریلی آشنا نیستند و در بسیاری موارد، کالاها برای مدت طولانی در مسیر باقی می‌مانند.
مولوی اسلام جار از مسئولان ایرانی خواست تا در تسهیل و آموزش این روند، همکاری بیشتری داشته باشند.
در ادامه، والی هرات با اشاره به نقش کلیدی بانک‌ها و صرافی‌ها در تجارت دوجانبه، از مشکلاتی سخن گفت که در مسیر مبادلات مالی بین تجار افغان و سیستم بانکی ایران وجود دارد.
وی اظهار داشت: بخش عمده‌ای از تجارت بین دو کشور از طریق صرافی‌ها انجام می‌شود و انسداد این مسیرها می‌تواند آسیب جدی به بازرگانی منطقه وارد کند.
اسلام جار همچنین خواستار راه‌حل‌هایی شد که ضمن حفظ مقررات مالی ایران، به نیازهای عملی تجار افغان نیز پاسخ دهد.
والی هرات همچنین بر ضرورت یافتن راهکارهای شرعی و قانونی برای رفع انسدادهای مالی و بانکی تأکید کرد و از بانک‌های ایرانی خواست تا با توجه به نقش اقتصادی هرات، تعامل گسترده‌تری با فعالان اقتصادی افغان داشته باشند.
وی در ادامه به ظرفیت‌های بزرگ کشاورزی افغانستان نیز اشاره کرد و گفت: برخی میوه‌جات و محصولات کشاورزی که امکان کشت آن‌ها در ایران وجود ندارد، در خاک حاصل‌خیز افغانستان به‌خوبی رشد می‌کند.
اسلام جار در ادامه به منابع آبی وسیعی چون مرغاب اشاره کرد که هزاران متر مکعب آب سطحی دارد و برای کشت‌های تجاری آماده بهره‌برداری است.
والی هرات همچنین پیشنهاد کرد: گروه کاری مشترکی میان دو کشور برای مدیریت و صادرات میوه‌جات افغان به بازارهای جهانی تشکیل شود.
همچنین وی در حوزه دامپروری نیز خواستار همکاری ایران در زمینه انتقال دام‌های اصلاح‌شده به افغانستان شد تا اشتغال‌زایی در بخش مالداری و دامپروری در افغانستان تقویت شود و نیاز بازار داخلی به‌صورت بهینه پاسخ داده شود.
در پایان نشست، مولوی اسلام‌جار از تمامی مقامات و تجار ایرانی دعوت کرد تا در «اجلاس هفتم همکاری‌های اقتصادی و منطقه‌ای» که در ولایت هرات برگزار خواهد شد، حضور یابند.
والی هرات خاطرنشان کرد: دولت محلی هرات از امروز آمادگی کامل برای میزبانی این اجلاس را دارد و امیدوار است این روند به تقویت همکاری‌های دوجانبه منجر شود.
محمدرضا توکلی‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی نیز در این نشست مشترک، ضمن خیرمقدم به مهمانان از دو کشور، بر اهمیت توسعه روابط دوجانبه در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی تأکید کرد.
وی با اشاره به ظرفیت‌های ویژه جغرافیایی افغانستان و مشکلات دسترسی این کشور به آب‌های آزاد و بازارهای بین‌المللی، افزود: اگر بتوانیم خط ریلی موجود بین دو کشور را توسعه دهیم، این اقدام می‌تواند نقش بسزایی در تقویت اقتصاد افغانستان ایفا کند و مسیرهای تجاری بین دو کشور را گسترش دهد.
توکلی‌زاده همچنین به ضرورت همکاری در حل مسائل اقتصادی و بین‌المللی، از جمله راهکارهای تسهیل پرداخت‌ها و دریافت‌ها اشاره کرد و افزود: یافتن راه‌حل‌های مناسب برای این مشکلات، گام مهمی در جهت توسعه روابط اقتصادی خواهد بود.
رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی ضمن تأکید بر بهره‌مندی از فرصت‌های موجود در این جلسات گفت: وقت ارزشمندی که در این نشست‌ها صرف می‌شود، می‌تواند به توسعه پایدار و چشمگیر روابط اقتصادی دو کشور منجر شود.
وی خاطرنشان کرد: نگاه مثبت و همراهی دو طرف حاضر در این جلسه، زمینه‌ساز موفقیت تصمیمات اتخاذ شده خواهد بود.
توکلی‌زاده در پایان اعلام کرد که تفاهمنامه‌ای بین ایران و افغانستان امضا خواهد شد که می‌تواند سنگ بنای محکمی برای ارتقای روابط اقتصادی و پیشرفت‌های مشترک دو کشور باشد.
یونس قاضی‌زاده، رئیس اتاق تجار و سرمایه‌گذاری هرات، در این نشست، ضمن تأکید بر اهمیت همکاری‌های اقتصادی، فرهنگی و علمی میان دو کشور افغانستان و ایران، بر ضرورت توسعه مبادلات تجاری و سرمایه‌گذاری مشترک تأکید کرد.
وی با اشاره به پیشینه تمدنی و پیوندهای عمیق فرهنگی میان مشهد و هرات، افزود: دو ملت بر اساس اشتراکات تاریخی، فرهنگی، جغرافیایی و انسانی، می‌توانند زمینه‌های مناسبی برای همکاری‌های سازنده فراهم آورند.
قاضی زاده همچنین یادآور شد که در آذرماه سال 1401، پنجمین کمیته مشترک اقتصادی برگزار و تصمیمات قابل توجهی برای توسعه همکاری‌ها اتخاذ شده است.
رئیس اتاق تجار و سرمایه‌گذاری هرات تصریح کرد: ظرفیت‌های موجود در حوزه‌های تجارت، سوخت و انرژی، ترانسپورت، صنعت، معدن، تولید، سرمایه‌گذاری و خدمات، فرصت‌های بزرگی برای دو ملت و دولت‌ها ایجاد کرده است که باید با برنامه‌ریزی منسجم و حمایت نهادهای مسئول، به شکوفایی برسند.
وی همچنین به پیشرفت‌های قابل توجه در مدیریت گمرکات افغانستان، به ویژه گمرک اسلام قلعه، و رفع مشکلات گذشته اشاره کرد و راه‌آهن را به عنوان یک عامل کلیدی در اتصال منطقه‌ای و بازارهای بین‌المللی دانست که می‌تواند رشد اقتصادی دو کشور را تسریع بخشد.
قاضی‌زاده به اهمیت تسهیل سرمایه‌گذاری متقابل تأکید کرد و ظرفیت‌های نیروی کار متخصص، منابع طبیعی، زمین‌های زراعتی و بازار تجاری هرات را فرصت‌های مطلوب برای همکاری با ایران برشمرد.
وی آمادگی کامل خود را برای همکاری با جمهوری اسلامی ایران در زمینه‌های مختلف اعلام کرد.
رئیس اتاق تجار و سرمایه‌گذاری هرات در ادامه به همکاری‌های علمی و فرهنگی اشاره کرد و بیان داشت: تفاهم‌نامه‌های امضا شده میان دانشگاه‌های دو کشور باید به طور عملی اجرا شوند. وی پیشنهاد داد تا مراکز مشترک آموزش حرفه‌ای و فناوری در هرات ایجاد شود تا اشتغال جوانان و نوآوری صنعتی در افغانستان افزایش یابد.
قاضی‌زاده ضمن قدردانی از تلاش‌های اتاق‌های مشترک افغانستان و ایران در برگزاری برنامه‌ها و رفع مشکلات بخش خصوصی، خواستار افزایش اختیارات این اتاق‌ها برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی شد.
رئیس اتاق تجار و سرمایه‌گذاری هرات در پایان خاطرنشان کرد: توسعه همکاری‌ها باید فراتر از مبادلات کالایی باشد و به تولید مشترک و مشارکت‌های اقتصادی گسترده‌تر ارتقا یابد. وی همچنین از میزبانی گرم جمهوری اسلامی ایران در هرات تشکر کرد و ابراز امیدواری نمود که این همکاری‌ها زمینه‌ساز توسعه متوازن و پایدار برای دو ملت افغانستان و ایران باشد.