خبرگزاری آریا - نهم اردیبهشت‌ماه در تقویم رسمی ایران به عنوان "روز شوراها" نام‌گذاری شده است. این روز یادآور اصل مترقی هفتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است که شوراها را از ارکان تصمیم‌گیری و اداره امور کشور می‌داند. امروز فرصت مغتنمی است تا با تأملی ژرف بر فلسفه وجودی شوراها، چالش‌ها و افق‌های پیش روی این نهاد مردمی بپردازیم.
مشورت و تصمیم‌گیری جمعی در فرهنگ غنی ایرانی-اسلامی ما ریشه‌ای دیرینه دارد. در آموزه‌های اسلامی، اصل شورا چنان اهمیتی دارد که سوره‌ای از قرآن کریم به این نام مزین شده است.
در تاریخ ایران باستان نیز، نهادهایی چون "انجمن‌های شهری" و "مهستان" نمونه‌های درخشانی از جایگاه مشورت و خرد جمعی بوده‌اند. این پیشینه غنی نشان می‌دهد که مشارکت مردمی و خرد جمعی، نه تنها یک سازوکار مدرن برای اداره امور، بلکه میراثی ارزشمند و بخشی جدایی‌ناپذیر از هویت فرهنگی ماست.
از سوی دیگر امام خمینی(ره) به عنوان بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی ایران، بر اهمیت شوراها در ساختار حکومتی تأکید ویژه‌ای داشتند و آن را مصداق بارز مردم‌سالاری دینی می‌دانستند. ایشان در این باره فرموده‌اند: «از اول، من طرفدار این معنا بودم که شوراها در همه جا باشد و مردم در همه امور دخالت داشته باشند».
شوراهای اسلامی شهر و روستا، به عنوان نزدیک‌ترین سطح حکمرانی به مردم، نقش بی‌بدیلی در تحقق مشارکت عمومی و تمرکززدایی از ساختار اداری کشور دارند. حضور نمایندگان منتخب مردم در تصمیم‌گیری‌های محلی، علاوه بر افزایش رضایتمندی عمومی، موجب می‌شود تصمیمات با توجه به شرایط بومی، نیازهای واقعی و اولویت‌های مردم هر منطقه اتخاذ شود.
علی‌رغم دستاوردهای قابل توجه شوراها در بیش از دو دهه فعالیت، این نهاد مردمی همچنان با چالش‌هایی مواجه است که تأمل در آنها می‌تواند راهگشای حرکت رو به رشد این نهاد باشد:
تقویت جایگاه قانونی: اگرچه اصول متعددی از قانون اساسی به شوراها اختصاص یافته، اما در مقام اجرا، گاه شاهد تعارض و همپوشانی وظایف نهادهای مختلف هستیم که ضرورت بازنگری و اصلاح قوانین مرتبط را آشکار می‌سازد.
ارتقای اعتماد عمومی: تقویت شفافیت، پاسخگویی و نظارت عمومی بر عملکرد شوراها می‌تواند به افزایش سرمایه اجتماعی و اعتماد مردم به این نهاد منجر شود.
توسعه متوازن: توجه ویژه به مناطق کمتر برخوردار و تلاش برای کاهش شکاف توسعه‌ای میان مناطق مختلف شهری و روستایی، از وظایف مهم شوراها در تحقق عدالت اجتماعی است.
تقویت تخصص‌گرایی: پیچیدگی مسائل شهری و روستایی در عصر حاضر، ضرورت بهره‌گیری از دانش و تخصص روز را دوچندان می‌کند. شوراها باید با استفاده از ظرفیت نخبگان و متخصصان، به سمت تصمیمات کارشناسی‌شده حرکت کنند.
امروز در آستانه ربع قرن فعالیت شوراهای اسلامی در کشور، ضروری است با نگاهی آسیب‌شناسانه و البته امیدوارانه، به تقویت این نهاد مردمی بپردازیم. شوراها به عنوان حلقه واسط میان مردم و حاکمیت، می‌توانند در افزایش سرمایه اجتماعی نظام، جلب مشارکت عمومی و پویایی جامعه مدنی نقشی بی‌بدیل ایفا کنند.
ما به عنوان اعضای شورای اسلامی شهر تهران، خود را امانتدار رأی و اعتماد مردم می‌دانیم و عزم راسخ داریم با تکیه بر خرد جمعی، تخصص و مشارکت شهروندان، در مسیر تحقق شهری زیست‌پذیر، هوشمند و انسان‌محور گام برداریم. امید است در پرتو توجهات الهی و با همدلی و همراهی همه ارکان نظام و آحاد مردم، شاهد شکوفایی هرچه بیشتر این نهاد مردمی باشیم.
انتهای پیام/