خبرگزاری آریا - از زمان پیدایش
بیت‌کوین در سال 2009، این ارز دیجیتال
پیشگام، رشد چشمگیری را تجربه کرده و الهام‌بخش ظهور مجموعه‌ای متنوع از
ارزهای دیجیتال دیگر بوده است. تاریخچه کوتاه اما پرفراز و نشیب بیت‌کوین،
مملو از جهش‌های قیمتی خیره‌کننده و سقوط‌های قابل توجه بوده است. این
نوسان شدید،
در کنار ویژگی‌های منحصربه‌فرد بیت‌کوین، این پرسش اساسی را برای
سرمایه‌گذاران مطرح می‌کند که این دارایی چه نقشی باید و می‌تواند در
پرتفوی آن‌ها، به‌ویژه برای آن دسته از سرمایه‌گذارانی که آستانه تحمل ریسک
بالاتری دارند و به دنبال گزینه‌ای برای
پرتفوی سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر خود هستند، ایفا کند.
عوامل کلیدی در ارزش‌گذاری بیت‌کوین
ارزش
بیت‌کوین در یک سازوکار نسبتاً ساده عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. عرضه آن
از پیش تعیین‌شده و محدود است، در حالی که تقاضا به شدت تحت تأثیر تحول در
باور سرمایه‌گذاران نسبت به پتانسیل پذیرش گسترده‌تر آن
در آینده قرار دارد. به عنوان مثال، صعود قیمت بیت‌کوین به اوج‌های تاریخی
پس از برخی رویدادهای سیاسی، مانند انتخابات ایالات متحده و اظهارنظرهای
شخصیت‌های کلیدی حامی ارزهای دیجیتال همچون دونالد ترامپ، بازتابی از همین
افزایش خوش‌بینی به پذیرش آتی این دارایی بوده است. بنابراین، چشم‌انداز پذیرش گسترده در آینده،
سنگ بنای توجیه سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین را تشکیل می‌دهد و به باور
کارشناسان، بزرگ‌ترین پتانسیل بازدهی ممکن است در دوره‌ای محقق شود که در
آستانه این پذیرش گسترده قرار داریم.
محرک‌های پذیرش گسترده و ریسک‌های پیش رو
عوامل متعددی می‌توانند به پذیرش وسیع‌تر بیت‌کوین کمک کنند. از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به قابلیت انجام تراکنش‌های آنی و بدون مرز، امکان مشارکت همگانی (فراگیری مالی)، و ماهیت غیرمتمرکز شبکه آن اشاره کرد. این عدم تمرکز بدین معناست که هیچ نهاد یا دولت مرکزی نمی‌تواند به‌طور مستقیم عرضه آن را کنترل یا دستکاری کند.
با این حال، ریسک عدم پذیرش گسترده بیت‌کوین
همواره به عنوان یک عامل بازدارنده و توجیه‌کننده بسیاری از ریزش‌های
قیمتی گذشته، مطرح بوده و هست. این تردیدها پیرامون آینده قانون‌گذاری،
چالش‌های مقیاس‌پذیری و رقابت از سوی سایر فناوری‌ها، جزء جدانشدنی ماهیت
سرمایه‌گذاری در این حوزه است.
علاوه بر این، ریسک سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین شامل موارد زیر نیز می‌شود:
- نوسانات شدید قیمت: ذات پرنوسان بیت‌کوین می‌تواند منجر به سودهای چشمگیر یا زیان‌های سنگین در بازه‌های زمانی کوتاه شود.
- ریسک‌های قانونی و نظارتی: بلاتکلیفی در قوانین و مقررات آتی در کشورهای مختلف، یک ریسک مهم محسوب می‌شود.
- ریسک‌های امنیتی: با وجود امنیت شبکه بلاک‌چین، خطراتی نظیر هک صرافی‌ها و کیف پول‌ها یا کلاهبرداری‌ها همچنان وجود دارد.
استراتژی تخصیص بیت‌کوین در پرتفوی
با در
نظر گرفتن تمامی این جوانب، دلایل قابل قبولی برای گنجاندن بیت‌کوین در
پرتفوی‌های چنددارایی وجود دارد، به شرط آنکه سرمایه‌گذار به پذیرش
گسترده‌تر آن در آینده باور داشته باشد و از نظر تحمل ریسک کاهش ناگهانی
قیمت نیز در موقعیت مناسبی قرار گیرد. به همین دلیل، سنجش دقیق مزایا و
معایب پیش از تخصیص سرمایه به بیت‌کوین، امری حیاتی است.
سرمایه‌گذاران
هنگام تخصیص به دارایی‌های سنتی مانند سهام و اوراق قرضه، بازدهی مورد
انتظار، ریسک و همبستگی آن با سایر اجزای پرتفوی را مدنظر قرار می‌دهند.
اما در مورد بیت‌کوین، رویکرد باید متفاوت باشد. بیت‌کوین فاقد جریان‌های
نقدی پایه‌ای است که بتوان بر اساس آن بازدهی آینده را تخمین زد. آنچه در
اینجا اهمیت محوری دارد، میزان پذیرش (Adoption Rate) آن
است. از سوی دیگر، بیت‌کوین ممکن است منبعی کاملاً متفاوت برای بازدهی
فراهم آورد. هیچ دلیل ذاتی وجود ندارد که بیت‌کوین در بلندمدت با
دارایی‌های پرریسک سنتی همبستگی بالایی داشته باشد، چرا که ارزش آن توسط
عوامل کاملاً متمایزی هدایت می‌شود.
مقایسه با غول‌های فناوری: درک سهم ریسک بیت‌کوین
مقایسه مستقیم بیت‌کوین با دارایی‌های سنتی دشوار است. اما از منظر ساختار پرتفوی، گروه معروف به «هفت شگفت‌انگیز»
(متشکل از سهام شرکت‌های بزرگ فناوری مانند Alphabet، Amazon، Apple،
Meta، Microsoft، Nvidia و Tesla) می‌تواند نقطه شروع مناسبی برای درک بهتر
موضوع باشد. این سهام، هر یک به‌عنوان اجزای منفرد، سهم نسبتاً بزرگی از
ریسک کلی پرتفوی را به خود اختصاص می‌دهند، وضعیتی که مشابه بیت‌کوین است.
تحلیل ریسک بر اساس مدل بلک‌راک: چه میزان تخصیص منطقی است؟
بر اساس تحلیل‌های مؤسسه سرمایه‌گذاری بلک‌راک (BlackRock Investment Institute)،
در یک پرتفوی سنتی با ترکیب 60٪ سهام و 40٪ اوراق قرضه، هر یک از این هفت
سهام، به‌طور میانگین، سهمی از ریسک کلی پرتفوی را ایجاد می‌کنند که مشابه
تخصیص 1 تا 2 درصدی بیت‌کوین است. بلک‌راک این دامنه (1
تا 2 درصد تخصیص به بیت‌کوین) را منطقی می‌داند. چرا بیشتر نه؟ زیرا فراتر
رفتن از این مقدار، به‌طور چشمگیری سهم بیت‌کوین از ریسک کلی پرتفوی را افزایش می‌دهد.
اندازه‌گیری سهم بیت‌کوین در ریسک پرتفوی‌ها
نمودار میله‌ای زیر، سهم تخمینی بیت‌کوین از ریسک یک پرتفوی فرضی سهام/اوراق 60/40 را در سطوح مختلف تخصیص نشان می‌دهد:
- تخصیص 1٪ بیت‌کوین: معادل حدوداً 2٪ از ریسک کل پرتفوی
- تخصیص 2٪ بیت‌کوین: معادل حدوداً 5٪ از ریسک کل پرتفوی
- تخصیص 4٪ بیت‌کوین: معادل حدوداً 14٪ از ریسک کل پرتفوی
برای
مقایسه، میانگین سهم یک سهم از گروه «هفت شگفت‌انگیز» از ریسک کلی پرتفوی،
حدود 4٪ برآورد شده است. این داده‌ها نشان می‌دهد که حتی تخصیص‌های کوچک
به بیت‌کوین نیز می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر پروفایل ریسک پرتفوی داشته
باشد.
لازم به ذکر است که عملکرد گذشته شاخص قابل‌اعتمادی برای
نتایج کنونی یا آینده نبوده و این اطلاعات به‌منزله توصیه‌ای برای
سرمایه‌گذاری در هیچ دارایی یا استراتژی خاصی یا تضمینی از عملکرد آینده
نیست.
در این میان، ظهور پلتفرم‌هایی که امکان خرید بدون کارمزد بیت کوین
را فراهم می‌کنند، می‌تواند هزینه‌های ورود و انجام معاملات را برای
سرمایه‌گذاران کاهش داده و جذابیت ایجاد یا تنظیم چنین تخصیص‌هایی را،
هرچند کوچک، افزایش دهد.
چشم‌انداز آینده بیت‌کوین: از رشد انفجاری تا دارایی استراتژیک؟
در
ادامه مسیر، اگر بیت‌کوین واقعاً به پذیرش گسترده دست یابد، این احتمال
وجود دارد که ریسک ذاتی آن نیز کاهش پیدا کند. اما در آن مرحله، به احتمال
زیاد دیگر بیت‌کوین دارای آن محرک‌های ساختاری برای جهش‌های قیمتی بزرگ
نخواهد بود. در چنین سناریویی، توجیه نگهداری بلندمدت بیت‌کوین ممکن است
کمتر روشن باشد و سرمایه‌گذاران ترجیح دهند از آن به‌صورت تاکتیکی و برای پوشش ریسک‌های خاص، مشابه نقشی که طلا گاهی ایفا می‌کند، استفاده کنند.
بیت‌کوین، انتخابی آگاهانه برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر
بیت‌کوین
بدون شک یک دارایی با پتانسیل بازدهی بالا و ریسک قابل توجه است. برای
سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیری که به پتانسیل پذیرش گسترده‌تر آن در آینده باور
دارند، از دانش کافی برخوردارند (انجام تحقیق و آموزش کافی)، و آماده پذیرش نوسانات شدید قیمتی هستند، تخصیص بخش کوچکی از پرتفوی (به‌عنوان مثال، در محدوده 1 تا 2 درصد) به بیت‌کوین می‌تواند منطقی باشد. این تخصیص باید با درک کامل از سهم آن در ریسک کلی پرتفوی و با سرمایه‌ای صورت گیرد که توانایی از دست دادن آن وجود داشته باشد (پول مازاد). همچنین، داشتن دید بلندمدت در این نوع سرمایه‌گذاری بسیار حائز اهمیت است.
مهم
است که سرمایه‌گذاران پیش از هرگونه تصمیم‌گیری، تحقیقات کاملی انجام
دهند، از منابع معتبر اطلاعات کسب کنند و در صورت نیاز از مشاوره متخصصان
مالی بهره‌مند شوند. چشم‌انداز بیت‌کوین همچنان در حال تکامل بوده و
سرمایه‌گذاری در آن نیازمند هوشیاری، صبر و یک استراتژی مشخص است.