محمد نظیفی، مدیرعامل بورس انرژی ایران، در یک نشست خبری تشریح کرد:
راه‌کارهاي بازار سرمايه براي حل مشکلات حوزه‌هاي آب و محيط زيست/ گواهي صرفه‌جويي آب با هم‌کاري آبفا و بازار کربن با مشارکت سازمان محيط زيست در حال شکل‌گيري است
خبرگزاری آریا - محمد نظیفی، مدیرعامل بورس انرژی ایران، با تأکید بر نقش بازار سرمایه در حل ناترازی انرژی، از برنامه‌های توسعه‌ای این بورس برای افزایش عمق بازار، گسترش ابزارهای مالی، ارتقای زیرساخت فناوری، جذب سرمایه‌گذاران خارجی و ایفای نقش محوری در بازار انرژی کشور مطابق با اسناد قانونی خبر داد.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا) مدیرعامل بورس انرژی ایران در نشست خبری با اصحاب رسانه، ضمن تتقدیر از نقش مؤثر رسانه در توسعه صنعت مالی کشور، بر اهمیت ایجاد سازوکارهای بازارمحور برای حل ناترازی انرژی در کشور تأکید کرد.
محمد نظیفی، با اشاره به ظرفیت‌های غنی ایران در حوزه انرژی‌های فسیلی و تجدیدپذیر گفت: ایران از بزرگ‌ترین دارندگان منابع انرژی فسیلی و نیز دارای پتانسیل بالایی در تولید انرژی‌های نو مانند باد، خورشید و زمین‌گرمایی است. اما به رغم این ظرفیت‌ها، ناترازی در حوزه انرژی ناشی از سوء مدیریت و مصرف نادرست منابع، امروز به یکی از چالش‌های اصلی کشور تبدیل شده است.
او با اشاره به قدمت صنعت نفت در ایران، افزود: با بیش از یک قرن سابقه، صنعت انرژی ایران از قدیمی‌ترین صنایع کشور است. میدان نفتی مسجدسلیمان نخستین میدان نفتی خاورمیانه بوده که در ایران کشف شده است.
بورس انرژی، راهکار علمی برای توازن منابع
رئیس بورس انرژی با تأکید بر این‌که تنها راه‌حل منطقی برای ایجاد تعادل در مصرف و تخصیص منابع، بهره‌گیری از سازوکارهای بازارمحور است، گفت: بورس انرژی ایران بستری برای ایجاد شفافیت، رقابت‌پذیری و کارایی در حوزه انرژی فراهم کرده و از طریق توسعه بازارهای نفت، گاز، برق، آب و ابزارهای مالی و مشتقه در این حوزه‌ها، نقش کلیدی در مدیریت بهینه منابع ایفا می‌کند.
او افزود: از ابتدای سال جاری تاکنون، مجموع ارزش معاملات در بورس انرژی 125 هزار میلیارد تومان بوده که 85 هزار میلیارد تومان آن مربوط به بازارهای هیدروکربوری، 26 هزار میلیارد تومان مربوط به بازار برق و 4200 میلیارد تومان مربوط به گواهی‌های صرفه‌جویی و ابزارهای مالی بوده است. این ارقام نشان‌دهنده رشد 26 درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل است.
تمرکز بر توسعه ابزارهای مالی نوین و بازارهای پایدار
محمد نظیفی، با اشاره به توسعه ابزارهای مرتبط با بهره‌وری و توسعه پایدار، گفت: ابزارهایی نظیر گواهی‌های صرفه‌جویی انرژی در حوزه برق و گاز اکنون در بورس انرژی حال معامله هستند و گواهی صرفه‌جویی آب نیز با همکاری شرکت‌های آب و فاضلاب در دست راه‌اندازی است. همچنین بازار کربن با مشارکت سازمان محیط زیست در حال شکل‌گیری است.
او تاکید کرد: بر اساس باور بنیادین بورس انرژی، مردم و بنگاه‌های اقتصادی باید در مدیریت منابع نقش اصلی را ایفا کنند و سازوکار بازار انرژی، تنها مسیر علمی و قابل اتکاء برای دستیابی به این هدف است.
جزئیات عملکرد بازارها در بورس انرژی
نظیفی در ادامه این نشست، ضمن ارائه گزارشی از عملکرد بازارهای مختلفبورس انرژی، اعلام کرد: از ابتدای سال 1403 تاکنون، ارزش معاملات بورس انرژی 330 هزار میلیارد تومان بوده که 280 هزار میلیارد تومان آن مربوط به بازارهای هیدروکربوری، 19 هزار میلیارد تومان به بازار برق و نزدیک به 20 هزار میلیارد تومان به معاملات ابزارهای مالی و گواهی‌های صرفه‌جویی اختصاص داشته است.
مدیرعامل بورس انرژی توضیح داد: بازار هیدروکربوری با بیش از 80 درصد، بیشترین سهم ارزش معاملات را به خود اختصاص داده که حدود 70 درصد این معاملات در رینگ بین‌الملل انجام شده است. در این رینگ، بیشترین ارزش معاملات مربوط به گاز مایع، نفتای کامل و نفت سفید بوده که به ترتیب بالغ بر 50، 35 و 22 هزار میلیارد تومان معامله شده‌اند.
به گفته نظیفی، در رینگ داخلی نیز نفت سفید، متانول و نفتای سنگین و سایر مشتقات انرژی سهم بالایی داشته‌اند. عرضه‌کنندگان و خریداران این بازار شامل بخش‌های عمومی و خصوصی، پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌ها و صنایع بزرگ هستند.
او گفت: در حوزه برق نیز طی سال گذشته 660 هزار مگاوات‌ساعت برق سبز به ارزش بیش از 2600 میلیارد تومان، 18 میلیون مگاوات‌ساعت برق فیزیکی به ارزش 5400 میلیارد تومان و 99 میلیون مگاوات‌ساعت برق مشتقه با ارزش بیش از 11000 میلیارد تومان معامله شده است.
او افزود: در حوزه بازار آب‌های نامتعارف نیز، ارزش معاملات 300 هزار مترمکعب ثبت شده که توسط شرکت آب و فاضلاب تهران به صنایع و شهرداری‌ها فروخته شده است. این بازار در ابتدای مسیر توسعه قرار دارد و انتظار می‌رود با اضافه شدن گواهی صرفه‌جویی آب و پروژه‌های آب‌شیرین‌کنی، که از طریق اوراق سلف قابل تأمین مالی هستند، رشد قابل توجهی داشته باشد.
نطیفی توضیح داد: در سال گذشته 15 هزار میلیارد تومان تأمین مالی از طریق ابزارهای بورس انرژی انجام شد و امسال تا پایان تیر، 6 هزار میلیارد تومان پروژه در این بازار تأمین مالی شده است.
اهداف آینده بورس انرژی در حل ناترازی
نظیفی، ابزارهای بورس انرژی را راهکار حل ناترازی در کشور دانست و افزود: اهداف تعیین‌شده شامل ایجاد مرجعیت قیمتی در تابلوی بورس انرژی، افزایش عمق بازار، توسعه ابزارهای سرمایه‌گذاری، بهبود زیرساخت‌های فناوری و تقویت تعاملات بین‌المللی است.
او تأکید کرد: در مسیر توسعه بازار، ارتقای کیفیت گزارش‌های آماری، افزایش معاملات نفت خام در بازار فیزیکی و از طریق گواهی سپرده، و نیز افزایش سهم معاملات برق تا سطح 60 درصد از اهداف کلیدی بورس انرژی مطابق برنامه هفتم توسعه کشور خواهد بود.
او در پاسخ به پرسش خبرنگار سنا درباره چرایی کاهش قیمت برق با وجود فشار تقاضا گفت: ساختار سه‌گانه بازار برق (فیزیکی، آزاد و عادی) هرکدام رفتار متفاوتی را منعکس می‌کنند. تابلوهای آزاد و سبز تصویر واقعی از نوسانات عرضه و تقاضا در بازار برق را ارائه می‌دهند و در زمان‌های پیک، افزایش قیمت دیده می‌شود.
او افزود: متقاصیان در تابلو عادی عمدتاً شرکت‌های توزیع دولتی هستند و مکانیسم عرضه و تقاضای آن بر اساس توافق از پیش تعیین‌شده میان عرضه‌کنندگان و بخش‌های دولتی صورت می‌گیرد که موجب پایداری قیمتی نسبی در آن می‌شود. همچنین کاهش توان مالی تقاضا و انضباط بیشتر در پرداخت‌های منطقه‌ای از سوی خریداران نیز در افت قیمت برق اثرگذار بوده‌اند.