خبرگزاری آریا- عضوهیات علمی دانشگاه مازندران درگفت‌وگوی تفصیلی با خبرگزاری آنا مطرح کرد،تحقق 40 درصدی آموزش‌های مهارتی بدون اطلاعات بازار کار به بن‌بست می‌رسد.
به گزارش خبرنگارآریا به نقل زاروابط عمومی دانشگاه مازندران ، رییس انجمن آموزش عالی ایران گفت: تحقق 40 درصدی آموزش‌های مهارتی در برنامه هفتم توسعه بدون اطلاعات بازار کار به بن بست می‌رسند.
بر اساس این گزارش، دکتر ابراهیم صالحی عمران رییس انجمن آموزش عالی کشور درباره چگونگی تحقق 40 درصدی آموزش‌های مهارتی در برنامه هفتم توسعه، بیان کرد: تحقق این موضوع به راحتی امکان‌پذیر نیست، بلکه مستلزم برخی آمادگی‌ها بوده که نیازمند عوامل درون و برون‌سیستم آموزشی کشور است.
وی با بیان این‌که در قانون برنامه ششم توسعه بر 30 درصدی آموزش‌های مهارتی تاکید شده بود، عنوان کرد: در خوش‌بینانه‌ترین حالت، این عدد حداکثر به 15 درصد رسید.
دکترصالحی عمران تصریح کرد: جهت‌گیری آموزش عالی به سمت مهارت‌محوری به نوبه خود قابل تقدیر است؛ چرا که باعث کاربردی‌کردن، سود بندسازی و رشد اقتصادی خواهد شد؛ چرا که آموزش مهارتی آموزش، اقتصادمحور است و سیستم آموزشی دنیا هم این درجریان این مسیرقرارگرفته است. همه آموزش عالی کشور در اشتغال خلاصه نمی‌شود، بلکه بخش‌هایی مربوط به تولید علم و دانش نظری است که جزء رسالت‌های مراکز آموزشی و دانشگاهی جهان نام برده شده است.
رییس انجمن عالی ایران اضافه کرد: آغاز مهارت محورکردن آموزش‌ها در داخل آموزش عالی به ترتیب از رشته‌ها، سرفصل‌ها، اصلاح روند اعضای هیات علمی و ... باید انجام شود.
رشته‌های جدید متصل به بازار کار مبنای گسترش آموزش عالی قرار بگیرند
دکتر صالحی عمران با بیان این‌که بسیاری از رشته‌های دانشگاهی باید دچار تغییر و تحولات شوند؛ تاکید کرد: رشته‌های جدیدی که به دنیای بازار کار فعلی و آینده هستند باید مبنای گسترش آموزش عالی کشور قرار بگیرند. آموزش عالی مهارتی دارای جهت‌گیری حرفه‌ای و شغلی است که حرفه‌ای عام و شغلی خاص است که این امر نیازمند حمایت همگان است و مدل گسترش‌های موجود برای این کار شاید کافی نباشند و نیازمند روش‌های جدید است.
مدل آموزش مهارتی، برنامه‌های درسی شایستهمحور را می‌طلبد
وی اضافه کرد: مبنای آموزش عالی مهارتی مبنای حرفه‌ها و مشاغل است که نهاد‌های رتبه‌بندی این را بر اساس نیاز‌های جامعه طبقه‌بندی کرده‌اند؛ بنابراین هم‌زمان با تغییر رشته‌ها براساس چالش‌های کشور و دنیای بازار کار باید مدل برنامه‌ریزی درسی آموزش عالی هم تغییر یابد؛ چرا که مدل فعلی موجود برای آموزش‌عالی مهارتی مناسب نیست، بلکه مبتنی بر شایستگی‌ها و نیاز‌های حرفه‌ای شغلی را می‌طلبد.
رییس انجمن آموزش عالی کشور گفت: مدل برنامه‌های درسی وزارت علوم که از گذشته تاکنون وجود داشته است، صرفا به درون سیستم نگاه می‌شود، یعنی اعضای هیات علمی و استادان، آن را تدوین می‌کنند که این مدل، دیگر جواب‌گو نیست.
شرکای تدوین کننده برنامه‌ریزی‌های درسی تغییر یابند
دکتر صالحی عمران افزود: برای تغییر مدل برنامه‌های درسی، نیازمند حضور کارفرمایان، صاحبان صنایع در بخش‌های صنعتی، کشاورزی و خدمات در کنار استادان و متخصصان علمی وزارت علوم هستیم؛ چرا که هم‌اکنون در جهان هم برخی اعضای حقوقی حضور دارند؛ بنابراین شرکا در مدل برنامه‌ریزی‌های درسی باید تغییر یابد.
لزوم تربیت توانمندسازی استادان برای آموزش‌های مهارت محور
این استاد دانشگاه گفت: تربیت توانمندسازی اعضای هیات علمی، موضوع دیگری است که باید مورد توجه قرار بگیرد تا دانشجو براساس الگوی تربیتی استاد، کسب مهارت کند. نحوه تدریس استادان در دانشگاه‌های مهارتی با نظری، کاملا با یکدیگر فرق دارند. یعنی، اعضای هیات علمی موجود، شاید توانمندی کافی برای آموزش روش‌های مهارتی آموزش را نداشته باشند، در این راستا استادان باید کارآفرین شوند یعنی شرکت‌های دانش‌بنیان داشته باشند و در بازار کار و صنایع حضور یابند و با واقعیت‌های مشاغل آشنا شوند.
صالحی عمران افزود: تحقق آموزش‌های مهارتی عزم ملی را می‌طلبد که بر این اساس باید بخش زیادی از شیوه آموزش‌های فعلی تغییر یابند؛ بنابراین نحوه جذب، شایستگی‌ها و مدل آیین‌نامه، ارتقا و ترفیع و نگهداشت اعضای هیات علمی باید تغییر یابد که برنامه‌های اجرایی را می‌طلبد و این‌گونه نمی‌توان به سرچشمه مقصود رسید.
شاید لازم باشد بسیاری از دانشگاه‌ها ادغام شوند تا آموزش‌های مهارتی تحقق یابند
وی تاکید کرد: حدود 50 درصد از آموزش عالی در فنلاند، مهارتی است که سیستم آموزش عالی آن رقم زده است. شاید لازم باشد بسیاری از دانشگاه‌های کشور در استان‌ها ادغام و تجمیع شوند و حتی آمایش آموزش عالی جهت‌گیری مهارتی پیدا کند در این زمینه باید به وزارت علوم اختیار لازم داده شود و خارج از سیستم‌های دانشگاهی فشار وارد نشود. اقدامات و اصلاحاتی باید در آموزش عالی کشور صورت بگیرد تا زمینه‌ها به سمت آموزش مهارتی فراهم شود.
سیستم بودجه‌ای کشور باید حامی دانشگاه‌ها باشد
دکتر صالحی عمران درباره تعامل سازمان‌های بیرونی دانشگاه‌ها برای تحقق 40 درصدی آموزش مهارتی در برنامه هفتم توسعه، گفت: مدل موفق آموزش مهارتی نیازمند تحصیل دانشجو در محیط‌های واقعی کار است، یعنی بخشی از آن در داخل دانشگاه صورت می‌گیرد، اما فقط نمی‌توان تئوری مسایل را پوشش داد؛ چرا که دروس عملی خیلی مهم هستند که بخشی از آن‌ها باید در کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها صورت بگیرند که نیازمند تجهیزات و منابع مالی هستند و آموزش عالی نمی‌تواند به تنهایی همه کار‌ها را انجام دهد؛ بنابراین سیستم بودجه‌ای کشور باید در این راستا حامی باشد.
مهارت محورکردن آموزش در دنیای واقعی مشاغل اتفاق می‌افتد
رییس انجمن آموزش عالی کشور با تاکید بر این‌که صرف تعیین 40 درصدی آموزش‌های مهارتی بدون حمایت مالی غیرممکن است؛ تاکید کرد: دروس عملی مهارتی نیازمند محیط‌های واقعی است که در درون سیستم آموزش عالی نیستند، بلکه در دنیای حرفه و مشاغل قرار دارد و نیاز است تا صنایع و وزارت‌خانه‌های مرتبط با محیط کار و حتی بخش‌های خصوصی، پای کار بیایند و محیط‌های واقعی را در اختیار دانشگاه‌ها قرار دهند تا ارتباط دوگانه بین سیستم‌های آموزشی کشور با سیستم‌های محیط واقعی بیرون برقرار شود؛ چرا که مدل‌های واقعی کار در اختیار وزارت علوم نیست، بلکه خارج از آن است و باید همکاری‌هایی صورت بگیرد. یعنی دانشجو بخشی از دروس را در دانشگاه و قسمت باقی‌مانده را در بازار کار فرا بگیرد.
دکتر صالحی عمران گفت: باید قوانین و آیین‌نامه‌های خارج از محیط‌های دانشگاهی برای حضور دانشجویان حل شوند. مثلا، یکی از چالش‌های اساسی، بیمه دانشجویی است که بعید می‌دانم به صورت عملیاتی در برنامه‌های درسی پیش‌بینی شده باشد و فقط عدد 40 درصدی برای تحقق آموزش عالی ایران ذکر شده است.
نقش موثر مجلس در تحقق آموزش‌های مهارتی برنامه هفتم توسعه
رییس انجمن آموزش عالی ایران افزود: نهاد‌های بیرونی نقش بسیار موثری برای حرکت به سمت آموزش‌های مهارتی دارند. حتی، مجلس هم می‌تواند اثرگذار باشد و از آن‌جایی که بخش مهم آموزش مهارتی در آمایش آموزش عالی کشور است، پس نمایندگان مجلس باید همکاری کرده و کاملا حامی وزارت علوم بوده و مخالفتی نداشته باشند.
دکتر صالحی عمران گفت: اطلاعات بازار کار نقش مهمی دارد؛ چرا که بر اساس آن، آموزش عالی مهارتی تحقق خواهد یافت و سیستمی باید در کنار دانشگاه‌ها راه‌اندازی شود، هم‌اکنون سیستم آموزشی کشور، عرضه محور است و به علت فراهم نبودن اطلاعات بازار کار مبتنی بر تقاضا نیست. تجمیع همکاری بین وزارت‌خانه‌ها از قبیل مرکز آمار ایران، وزارت کار، سازمان اداری استخدامی و ... نیازمند است. اگر اطلاعات بازار کار به وزارت علوم داده نشود گسترش آموزش عالی به خوبی عمل نخواهد کرد و اگر صاحبان شرکای بیرونی برنامه‌ریزی آموزش عالی در کنار وزارت علوم نباشند، سرفصل‌ها تدوین نمی‌شوند و حمایت‌های مجلس و سیستم‌های آموزشی نباشد، تغییری در نوع دانشگاه‌ها صورت نخواهد پذیرفت که اگر تمام این موارد عملیاتی شوند، امکان تحقق 40 درصدی آموزش مهارتی وجود خواهد داشت.