خبرگزاری آریا - بورس انرژی ایران اخیرا شاهد تحقق رکوردی تاریخی بود. انتشار صدمین نماد اوراق سلف موازی استاندارد بورس انرژی ایران که به تازگی رقم خورد، حاکی از یک دهه تلاش مستمر و توسعه این بازار است؛ موضوعی که اعتماد صنعت انرژی به این ابزار مالی را نشان می‌دهد.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا) ، بورس انرژی ایران اعلام کرد: هر نماد داستانی از همکاری میان ناشر، بازارگردان، کارگزاران، بورس و سرمایه‌گذاران را روایت می‌کند. انتشار این اوراق که در 10 سال گذشته، یعنی از اردیبهشت‌ماه 1394، آغاز شده بود، امروز به عنوان یکی از مهم‌ترین روش‌های تامین مالی در بخش انرژی شناخته می‌شود. اوراق سلف موازی استاندارد نه تنها ابزاری برای تأمین مالی محسوب می‌شود، بلکه به عنوان پلی میان بازار مالی و صنعت انرژی کشور عمل کرده است. حضور شرکت‌های بزرگ انرژی در کنار موسسات مالی متنوع، اکوسیستمی ایجاد کرده که هم برای تولیدکنندگان انرژی و هم برای سرمایه‌گذاران مفید است.
اعتماد صنعت انرژی کشور به اوراق سلف موازی استاندارد
در 10 سال اخیر، شرکت‌های بزرگ نفت، گاز و پتروشیمی، به عنوان ناشران این اوراق از این ابزار بهره‌مند شده‌اند. وزارت امور اقتصادی و دارایی به نمایندگی از دولت با مجموع انتشار اوراق به ارزش 200 هزار میلیارد ریال، در صدر این فهرست قرار دارد. شرکت توسعه نفت و گاز صبا اروند نیز با 140 هزار میلیارد ریال، جایگاه دوم را به خود اختصاص داده است. این آمار نشان می‌دهد صنعت انرژی، اعتماد کاملی به این ابزار مالی نشان داده‌اند.
در 10 سال گذشته، بیش از 55 میلیون قرارداد در قالب 100 نماد منتشر شده که ارزش کل آن‌ها به رقم قابل توجه 787 هزار میلیارد ریال رسیده است. یکی از ویژگی‌های بارز این بازار، تنوع دارایی‌های پایه است. این تنوع از برش پنتان و گاز مایع تا نفت خام با انواع مختلف آن و برق را دربرمی‌گیرد. کالای برق حدود 120 هزار میلیارد ریال ارزش انتشار و فرآورده‌های هیدروکربوری بیش از 667 هزار میلیارد ریال ارزش انتشار از کل ارزش انتشار در این بازار را به خود اختصاص داده‌اند. نرخ‌های اختیارفروش از 14.99 درصد تا 25.07 درصد و نرخ‌های اختیارخرید از 15 درصد تا 28 درصد در نوسان بوده است که نشان‌دهنده بازه‌های کف و سقف بازده در صورت اعمال اختیارفروش و اختیارخرید تبعی در سررسید این اوراق است.
نهادهای مالی فعال
در این مدت شرکت تامین سرمایه کاردان با مدیریت 18 نماد رکورددار فعالیت در حوزه بازارگردانی محسوب می‌شود. این 18 نماد مجموعا ارزش انتشاری معادل بیش از 220 هزار میلیارد ریال را نشان می‌دهند. شرکت تامین سرمایه بانک ملت نیز با 12 نماد و ارزش اوراق منتشره بیش از 110 هزار میلیارد ریال، جایگاه دوم را به خود اختصاص داده است. همچنین کارگزاری بانک تجارت در حوزه بازارگردانی با 18 نماد، رکورد قابل توجهی ثبت کرده است. کارگزاری خبرگان سهام عامل عرضه 17 نماد بوده که بیشترین سهم را در این بخش دارد.
البته نقش متعهد پذیره‌نویسی و مشاوران پذیرش نیز در موفقیت این بازار حائز اهمیت بوده است. شرکت تامین سرمایه کاردان علاوه بر رهبری در بازارگردانی، با 22 نماد در نقش مشاور پذیرش نیز عملکرد برجسته‌ای داشته است. شرکت تامین سرمایه بانک ملت با 17 نماد در این حوزه، جایگاه دوم را کسب کرده است.
در بخش متعهد پذیره‌نویسی نیز شرکت تامین سرمایه کاردان با 19 نماد و اوراق با ارزش انتشار بیش از 182 هزار میلیارد ریال، بیشترین تعهد را پذیرفته است. شرکت تامین سرمایه بانک ملت و شرکت تامین سرمایه لوتوس پارسیان نیز با 12 و 8 نماد به ترتیب در این زمینه فعالیت کرده‌اند. حضور متنوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلف مانند صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت کمند، صندوق سرمایه‌گذاری یکم کارگزاری بانک کشاورزی و سایر صندوق‌های تخصصی، نشان‌دهنده عمق و گستردگی این بازار است.
شرکت تامین سرمایه سپهر نیز با 10 نماد در حوزه مشاور پذیرش و 8 نماد در بخش متعهد پذیره‌نویسی، نقش مؤثری در توسعه این بازار ایفا کرده است. این تنوع در نقش‌آفرینی نهادهای مختلف، باعث ایجاد رقابت سالم و بهبود کیفیت خدمات ارائه‌شده به ناشران شده است.
در حالی که برخی از بازیگران مانند شرکت تامین سرمایه کاردان و بانک ملت، نقش غالبی در این اوراق داشته‌اند، اما همزمان شاهد حضور تعداد قابل توجهی از بازیگران کوچک‌تر نیز هستیم. صندوق‌های تخصصی مختلف که هر کدام در یک یا چند نماد فعالیت کرده‌اند، همه نشان‌دهنده گستردگی طیف مشارکت‌کنندگان است.