خبرگزاری آریا - در سال‌های اخیر، دیوارنگاره‌ها به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین جلوه‌های هنر شهری در تهران، نقش مهمی در بازنمایی ارزش‌های فرهنگی، اجتماعی و تاریخی ایفا کرده‌اند.
به گزارش خبرگزاری آریا و به نقل از روابط عمومی مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران، نشست «دیوارنگاره ها و هویت شهری در تهران» به همت گروه مطالعات هنری و با حضور مسعود کوثری عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، محمود شعیبی نقاش، خوشنویس و متخصص هنر شهری، رضا وحیدزاده عضو هیأت علمی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی و فروغ افشاری پژوهشگر منظر شهری برگزار شد.
بازنمایی ارزش‌های فرهنگی، اجتماعی و تاریخی با دیوارنگاره های شهری
در ابتدای این جلسه، مهدی یسری دبیر نشست و رئیس گروه مطالعات هنری مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران بر اهمیت دیوارنگاره‌ها به‌عنوان یکی از مؤثرترین جلوه‌های هنری در سیمای شهر تأکید کرد و گفت: در سال‌های اخیر، دیوارنگاره‌ها به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین جلوه‌های هنر شهری در تهران، نقش مهمی در بازنمایی ارزش‌های فرهنگی، اجتماعی و تاریخی ایفا کرده‌اند.
وی با بیان اینکه درک هویت شهری تهران بدون توجه و تحلیل آثار هنری همچون دیوارنگاره ها امکان پذیر نیست، اظهار کرد: دیوارنگاره ها بخشی از حافظه بصری و تجربه روزمره شهروندان را تشکیل می دهند و فراتر از کارکرد تزئینی خود، به ابزارهایی برای بیان هویت جمعی، تقویت تعلق مکانی و ایجاد گفت‌وگوی میان شهروندان و فضای شهری تبدیل شده‌اند.
یسری تصریح کرد: با توجه به تحولات گسترده در فضای عمومی شهر تهران و رشد مداخلات هنری در بدنه شهری، ضرورت دارد که این پدیده نه صرفاً از منظر زیبایی‌شناختی، بلکه در بستری میان‌رشته‌ای و با نگاه جامعه‌شناختی، فرهنگی، هنری و مدیریتی مورد تحلیل قرار گیرد.
نقش هنر شهری در بازتعریف هویت ملی
در ادامه این نشست زهرا محمودی، مشاور عالی رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران با بیان اینکه در شرایط پساجنگ ایجاد انسجام و بسیج اجتماعی از کارکردهای مهم هنر شهری است، گفت: هویت ملی و هویت جمعی نیازمند بازتعریف است و موضوع هنر عمومی و هنر شهری در این زمینه نقش مهمی دارد.
وی با اشاره به اینکه باید در سه مقطع پیش، حین و بعد از نزاع و جنگ اثر هنری خاص خود را در منظر شهری ایجاد کنیم، گفت: تصاویر شهدا در شهر به این معنا است که آن ها همچنان زنده و شاهد و ناظر بر شهر و مردم هستند.
باید از تعدد نمادها دوری کنیم
در ادامه مسعود کوثری، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران اظهار کرد: بین حوزه اجرای هنر و نیاز مردم و مخاطبان فاصله معناداری وجود دارد که مدیریت شهری می تواند در این خصوص نقش مهمی را ایفا کند.
وی افزود: شهر تهران در واقع، یک شهر نیست و ترکیبی از فضای معماری، اقتصادی، قومیتی و فرهنگی متنوعی است و بر این مبنا امکان ساختن یک تصویر و یک نماد برای آن امکان پذیر نیست.
کوثری با تأکید بر دوری از تعدد نمادها تصریح کرد: در کلانشهر تهران که تنوع و تکثر قومیت ها و علایق و سلایق زیاد است، بهتر است از تعدد نمادها دوری کنیم تا بتوانیم به معنابخشی نمادین و هویتی برسیم.
لزوم بازنگری در قواعد دیوارنگاره های شهری
محمود شعیبی، نقاش، خوشنویس و متخصص هنر شهری هم در این نشست با بیان اینکه در شهر تهران، فضای بصری شهر بیشتر از توسعه هنری صرف فعالیت تجاری شده، گفت: در حوزه زیباسازی نیازمند نظارت بر اجرای آثار ارائه شده با مقیاس و معیارهای مشخص هستیم.
وی افزود: موضوع حفظ حریم آثار هنری شهر تهران و حفاظت از این آثار جهت ماندگاری بیشتر از الزامات مورد توجه است، ضمن اینکه قواعد و ضوابط دیوارنگاره های شهری به بازنگری نیاز دارد.
نقش پررنگ دیوارنگاره ها در دوران انقلاب اسلامی
در ادامه نشست «دیوارنگاره ها و هویت شهری در تهران»، رضا وحیدزاده عضو هیأت علمی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی، دیوارهای شهر را رسانه شهر دانست و گفت: در تمدن ایرانی دیوار اهمیت زیادی دارد و در آثار قدیمی نظیر تاریخ بیهقی نیز به این موضوع پرداخته شده و در دوران انقلاب اسلامی ایران هم نقش دیوارنگاره ها (متن و تصویر) بسیار پر رنگ بوده است.
تهیه شناسنامه توصیفی - تحلیلی از دیوارنگاره‌های شهر
فروغ افشاری، پژوهشگر منظر شهری هم در این نشست اظهار کرد: دیوارهای کسل‌کننده، نماهای قدیمی و فضاهای مغفول مانده، با وجود دیوارنگاره ها به بوم‌هایی تبدیل می شوند تا به شهر زندگی و انرژی ببخشند و به‌عنوان نمادی از هویت و فرهنگ منحصربه‌فرد یک شهر عمل کنند.
وی افزود: با این حال به‌رغم وجود تعداد زیاد دیوارنگاره در مناطق 22 گانه شهر تهران و تلاش مستمر مدیران شهری، ارزیابی دقیقی از وضعیت دیوارنگاره‌های موجود نشده است.
افشاری تأکید کرد: در همین راستا برای تهیه سند کاربردی دیوارنگاره‌های این کلانشهر، پژوهشی برای تهیه شناسنامه توصیفی - تحلیلی از دیوارنگاره‌های شهر تهران با رویکرد ایجاد پایگاه اطلاعاتی توسط برخی پژوهشگران در دست اقدام است.
در منظر شهری نیازمند مطالعه پیش از اجرا هستیم
در پایان این نشست سجاد یارزاده، رئیس دانشگاه هنر ایرانی - اسلامی استاد فرشچیان هم اظهار کرد: در شهر تهران و در امر هنر و منظر شهری نیازمند مطالعه پیش از اجرا هستیم و مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران نقش و رسالت ویژه ای در این زمینه دارد.
وی تأکید کرد: بهره گیری از هنر می تواند ویژگی های نمادین و هویتی شهر را بازنمایی کند.
انتهای پیام/