خبرگزاری آریا - کارشناسان و تحلیلگران عرب با اشاره به عملکرد نامناسب و برخورد گزینشی برخی از نهادهای مهم بین المللی از جمله آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای امنیت در قبال کشورها و مسائل مهم جهانی تاکید می کنند که وقت اصلاح جامع این نهادها برای برقراری عدالت و پاسخ به نیازهای جهانی با توجه به روند پرشتاب تحولات فرا رسیده است.
العالم - ایران
به گزارش شبکه خبری العالم، آژانس بین المللی انرژی اتمی در قبال مسائل ایران عملکرد نامناسبی داشته و برای پیوستن به طرح های صهیونیستی- آمریکایی آمادگی خود را نشان داده است. در همین راستا، «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس تمایل خود را برای انتشار گزارش‌های سیاسی علیه ایران- که به نظر می‌رسد در تل‌آویو نوشته شده‌اند- ابراز کرده است. هدف از صدور اینگونه گزارش ها ، مشروعیت دادن به تجاوز نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران بوده است.
وضعیت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تفاوتی با سایر نهادهای بین‌المللی به‌ویژه سازمان ملل متحد ندارد که به نظر می‌رسد در ضعیف‌ترین وضعیت خود قرار دارد. این امر مستلزم اصلاح سریع آنها است تا اعتبار حقوق بین‌الملل، اگر هنوز اعتباری باقیمانده باشد، نجات یابد و اعمال استانداردهای دوگانه و عدالت بین‌المللی گزینشی بی‌اثر شود.
نسل‌کشی در نوار غزه و تجاوز نظامی علیه ایران، واقعیت وضعیت بین‌المللی را به شکلی بی‌سابقه آشکار کرده است. در سایه این وضعیت، پرسش این است که آیا راهی برای اصلاح این نهادها وجود دارد و اگر پاسخ مثبت است، روند اصلاحات چگونه می‌تواند پیش برود؟
شفافیت و پاسخگویی، گمشده ی نهادهای بین‌المللی
«عمر الزین» معاون دبیرکل سابق اتحادیه وکلای عرب و دبیر انجمن عربی حقوق بین‌الملل در گفت وگو با شبکه العالم در پاسخ به این پرسش ها به خبرنگار العالم گفت: «نهادهای سازمان ملل متحد ستون اساسی نظام بین‌الملل هستند، اما در عین حال با چالش‌های بزرگ و کوچکی روبرو هستند و تضمین اثربخشی و تداوم آنها نیازمند اصلاحات اساسی است. این سؤال مطرح می‌شود که این نهادها تا چه حد قادر به سازگاری با تحولات سیاسی فعلی و توانایی مواجهه با چالش‌های جهانی تحت نظارت خود هستند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی الگوی برجسته‌ای است که می‌توان آن را در چارچوب این اصلاحات مورد مطالعه قرار داد.»
او تأکید کرد: پرسش‌هایی در مورد سازوکارهای تصمیم‌گیری آژانس، به‌ویژه با توجه به اختلاف منافع میان کشورهای عضو، مطرح می‌شود. همچنین بحث‌هایی در مورد فعالیت ها و اثربخشی آنها در اجرای پادمان‌های هسته‌ای، به ویژه در زمینه برنامه‌های برخی کشورها که نگرانی‌هایی را برای جامعه بین‌المللی ایجاد می‌کند، مطرح می شود.
الزین افزود: اصلاح آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سایر نهادهای سازمان ملل متحد مستلزم ارزیابی مجدد و جامع ساختارها، وظایف و سازوکارهای تأمین مالی آنها است. اصلاحات باید بر افزایش شفافیت، پاسخگویی و توانایی پاسخگوییِ انعطاف‌پذیر در قبال چالش‌های نوظهور متمرکز شوند. همچنین باید راه‌هایی برای تضمین نمایندگی عادلانه‌تر و متوازن‌تر کشورهای عضو، که منعکس‌کننده تغییرات در موازنه قدرت باشد، بررسی شود.
آژانس انرژی اتمی نقطه سیاه دیگری در ساختار سازمان ملل
«مراد علاله» نویسنده و تحلیلیگر سیاسی عرب در این باره به شبکه العالم گفت: «قرار بود امروز پس از حدود شش دهه از تأسیس آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره دستاوردها و نقش آن در تضمین و پایبندی به اهدافش، که همانا حفظ صلح و امنیت بین‌المللی از طریق نظارت و همراهی کشورها در پرونده‌های مربوط به انرژی هسته‌ای و اتمی است، صحبت کنیم. اما متأسفانه، امروز تقریباً به نقطه صفر رسیده‌ایم و درباره نقش مشکوک این آژانس که دلیل نابودی برخی کشورها بوده است، صحبت می‌کنیم. ما درباره عراق، لیبی و سایر کشورهایی صحبت می‌کنیم که اسیر (این سازمان) مانده اند.
وی افزود: «به اعتقاد من، آژانس بین المللی انرژی اتمی که در چارچوب ساختار سازمان ملل به عنوان یک نهاد مستقل تأسیس شد، دومین نقطه سیاه در این ساختار در کنار شورای امنیت به شمار می رود... ما با معضل امتیاز وتو در شورای امنیت روبرو هستیم که تقریباً دائماً علیه مسائل ملت های عربی و اسلامی به ویژه مردم فلسطین بکار می رود.»
او تأکید کرد: همین امر در مورد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز صدق می کند زیرآژانس اکنون تقریباً در مظان اتهام قرار گرفته است و نمی توان در مورد سلامت و توانایی آن برای همراهی و نظارت بر کشورها در زمینه توسعه قابلیت‌های هسته‌ای و اتمی آنها برای مصارف صلح‌آمیز، سخن گفت.
علاله تأکید کرد: «آژانس بین المللی انرژی اتمی که به دنبال دخالت در امور داخلی ایران و تحریک علیه این کشور است، همزمان از بحث در مورد هر کاری که رژیم صهیونیستی انجام می‌دهد، طفره می رود؛ رژیمی که علیه قوانین بین‌المللی تمرد کرده است.»