خبرگزاری آریا - در نشست «میراث شیعی شیخ آقابزرگ تهرانی؛ ضرورت بازخوانی و تصحیح مجدد آثار» بر ضرورت استدراک و تصحیح آثار این محقق و کتابشناس برجسته جهان اسلام تأکید شد.
به گزارش سرویس سیاسی آریا به نقل از خانه ملت ، نخستین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی کتابخانه مجلس با عنوان «دیدار با نسخه خطی» که به همت دو معاونت پژوهش و اشاعه اطلاعات کتابخانه مجلس برگزار می‌شود به میراث شیعی شیخ آقابزرگ تهرانی، محقق و کتابشناس برجسته جهان اسلام اختصاص داشت.
در نشست «میراث شیعی شیخ آقابزرگ تهرانی؛ ضرورت بازخوانی و تصحیح مجدد آثار» که روز سه‌شنبه دوم بهمن‌ماه با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدعلی احمدی ابهری، عبدالحسین طالعی، سیدمحمد طباطبائی بهبهانی(منصور) و محمدکاظم رحمتی و دبیری بهروز ایمانی برگزار شد، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره این عالم بزرگ، به بررسی آثار و خدمات ایشان در زمینه کتابشناسی و تاریخ تشیع پرداخته شد. همچنین، فعالیت‌های کتابخانه مجلس در احیا و انتشار آثار آقا بزرگ و ضرورت استمرار این تلاش‌ها مورد تاکید قرار گرفت.
بهروز ایمانی، دبیر نشست «میراث شیعی شیخ آقابزرگ تهرانی؛ ضرورت بازخوانی و تصحیح مجدد آثار» در ابتدا ضمن خوشامدگویی به حاضران، به فلسفه برگزاری این نشست پرداخت و با اشاره به جایگاه رفیع علامه آقا بزرگ در جهان اسلام، به نگهداری آثار دستنویس آقا بزرگ در گنجینه مخطوطات کتابخانه مجلس اشاره و بر وظیفه این کتابخانه در بازخوانی و روایت‌گری این گنجینه تأکید کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدعلی احمدی ابهری نیز ضمن ارائه گزارشی از فعالیت‌های کتابخانه مجلس در مورد آقا بزرگ، گفت: کتابخانه مجلس پس از به دست آوردن آثار دستنویس علامه آقا بزرگ تهرانی، چند کار مهم را انجام داده است. از جمله این موارد می‌توان به «دریافت و خرید 23 مجلد دستنویس از فرزند علامه، دکتر علی نقی منزوی، در سال 1379»، «ترجمه و انتشار کتاب «غایه الأمانی» به مناسبت بزرگداشت مرحوم احمد منزوی که در آن به زندگی و آثار آقا بزرگ پرداخته شده بود»، «انتشار کتاب «زندگی و آثار شیخ آقا بزرگ تهرانی» در سال 1382»، «تصحیح و انتشار عربی «غایه الأمانی» در همکاری با کتابخانه ملی»، «تصحیح و انتشار کتاب‌های «نقباء البشر»، «تکمله الذریعه»، «کشکول» و «تکمله طبقات اعلام الشیعه» و انتشار دو شماره از «الشریعه الی استدراک الذریعه» اشاره کرد.
حجت‌الاسلام احمدی ابهری با اشاره به اینکه کتابخانه مجلس در صدد است تا آثار دیگری از ایشان را به زیور نشر بیاراید و همچنین به تکمیل «الذریعه» و «اعلام الشیعه» بپردازد، افزود: درخواست‌هایی هم برای انتشار آثار علامه به زبان عربی وجود داشته است و با وجود تلاش‌های انجام شده، هنوز کارهای زیادی در این زمینه باقی مانده است.
اهمیت میراث آقا بزرگ
در ادامه نشست، عبدالحسین طالعی ضمن تأکید بر اهمیت میراث آقا بزرگ و لزوم توجه بیشتر به آن، با ذکر خاطراتی از آشنایی خود با آثار آقا بزرگ، به جایگاه علمی و پژوهشی وی اشاره و تصریح کرد: آثار او برای شناخت دقیق تاریخ تشیع ضروری است.
وی همچنین به برخی از شخصیت‌های علمی که به اهمیت آثار آقا بزرگ اشاره کرده‌اند، از جمله دکتر شفیعی کدکنی و ورنر انده، خاورشناس آلمانی، اشاره کرد.
طالعی در بخش دیگر صحبت‌های خود با انتقاد از کم‌توجهی به آثار آقا بزرگ در محافل دانشگاهی، تأکید کرد: باید چاپ محققانه‌ای از «الذریعه» بر اساس نسخه‌های خطی موجود تهیه شود و کارهای دانشگاهی بیشتری در این زمینه صورت گیرد.
وی ضمن اشاره به برخی از فعالیت‌های انجام شده در زمینه آقا بزرگ‌پژوهی، مانند انتشار یادنامه‌ها و تعلیقات بر الذریعه، پیشنهاد کرد: با توجه به وجود اطلاعات زیاد درباره آقا بزرگ، باید یادنامه‌ها به زبان انگلیسی نیز منتشر شود و سمینار بین‌المللی در این زمینه برگزار شود تا اهمیت شخصیت آقا بزرگ به جهانیان معرفی شود. همچنین کتاب‌های درسی باید بخشی از معرفی این شخصیت برجسته را در خود جای دهند و کارهای پژوهشی بیشتری در این حوزه انجام شود.
مستدرکات الذریعه
سیدمحمد طباطبائی بهبهانی(منصور) دیگر سخنران این نشست نیز با تأکید بر لزوم استدراک‌نویسی بر میراث آقا بزرگ، به بیان خاطراتی از زمان حضور خود در کتابخانه مجلس و تشریح تلاش‌های خود و استاد حائری در جهت جمع‌آوری و ثبت کتاب‌های خطی شیعه و نگارش مستدرکات «الذریعه» پرداخت و گفت: با الهام از استاد حائری، شروع به یادداشت برداری از کتبی کرده که در «الذریعه» نیامده است و با حمایت آقای ابهری دو جلد از کتاب «الشریعه الی استدراک الذریعه» را به چاپ رساندم.
وی همچنین به تلاش خود برای گردآوری و ثبت تصانیف امامیه بر اساس کتاب «فنخا» اشاره کرد.
طباطبایی در ادامه با ابراز تاسف از چاپ ناقص جلد سوم «الکرام البرره» و عدم توجه به آن، بر ضرورت بازنگری و تصحیح مجدد آثار آقا بزرگ تأکید و به اهمیت کتابخانه مجلس در حفظ و اشاعه میراث مکتوب ایران اشاره کرد و از مسئولان خواست تا در این زمینه همت بیشتری به خرج دهند.
بازخوانی و تصحیح میراث آقا بزرگ
در ادامه محمدکاظم رحمتی ضمن بحث درباره بازخوانی و تصحیح مجدد میراث آقا بزرگ، به وجود برخی تعابیر و عبارات نامأنوس در «طبقات اعلام الشیعه» اشاره و بر ضرورت مراجعه به نسخه‌های اصلی و دستنویس این آثار تاکید کرد.
رحمتی ضمن تأکید بر اینکه نسخه‌های اصل، امکان بررسی دقیق‌تر و رفع ابهامات را فراهم می‌کند، به برخی دخل و تصرف‌های مرحوم منزوی در چاپ آثار آقا بزرگ اشاره و بر لزوم مشخص شدن این موارد در چاپ‌های جدید تاکید کرد.
وی همچنین با بیان مثال‌هایی از کتاب «طبقات اعلام الشیعه» به تشریح مواردی چون حذف شرح حال‌ها، افزودن مطالب و همچنین تصحیح اطلاعات پرداخته و لزوم توجه به این موارد را یادآور شد.
رحمتی در بخش دیگر صحبت‌های خود با اشاره به امکانات جدید و دسترسی آسان به منابع، بر ضرورت تلاش برای روزآمد کردن اطلاعات و تکمیل آثار آقا بزرگ تأکید و با ذکر مواردی از اشتباهات چاپی و همچنین اختلاف نسخ، به اهمیت تصحیح و استدراک دقیق این آثار اشاره کرد.
وی همچنین با انتقاد از استفاده محققان خارجی از آثار آقا بزرگ، در مقابل بی توجهی محققان داخلی، گفت: کتاب «نقباء البشر» علاوه بر شرح حال، شامل خاطرات آقا بزرگ نیز هست و باید از این منظر نیز مورد بررسی قرار گیرد.
رحمتی در پایان بر ضرورت توجه بیشتر به آثار آقا بزرگ و انجام کارهای پژوهشی بیشتر در این زمینه تاکید کرد.
در پایان این نشست، ضمن قدردانی از اساتید و پژوهشگران، بر تداوم این جلسات و تلاش برای احیای میراث ارزشمند علامه آقا بزرگ تهرانی تأکید شد./
پایان پیام