خبرگزاری آریا - خرابی دندان یکی از رایجترین مشکلات بهداشتی در جهان است. بسیاری از
افراد با وجود اینکه مسواک میزنند و تصور میکنند مراقبت کافی دارند، باز
هم با پوسیدگی، شکستگی یا دردهای مکرر دندان مواجه میشوند. این موضوع
میتواند دلایل مختلفی داشته باشد که اگر بهدرستی شناسایی نشوند، روند
درمان را بینتیجه میگذارند. در این مقاله، میخواهیم به بررسی دقیق دلایل
خراب شدن مداوم دندانها بپردازیم و راهکارهایی برای جلوگیری از آن ارائه
دهیم.
در صورتی که ساکن شمال کشور هستید و به دنبال کلینیکی مطمئن برای معاینه یا درمان هستید، میتوانید از خدمات تخصصی دندانپزشکی در بابل استفاده کنید و با بررسی علت دقیق مشکلات دندانی، درمانی هدفمند دریافت کنید.
تغذیه؛ دشمن یا دوست دندانها؟
یکی از مهمترین عوامل پوسیدگی دندان، تغذیه نامناسب است. مصرف بیش از
حد قندها، نوشیدنیهای گازدار، خوراکیهای چسبنده و مواد اسیدی میتواند
مینای دندان را بهمرور ضعیف کرده و شرایط را برای فعالیت باکتریهای
پوسیدگیزا فراهم کند.
خوراکیهایی که دندان را تهدید میکنند:
-
شکلات، بیسکویت و آبنبات
-
نوشابه و نوشیدنیهای انرژیزا
-
آبمیوههای صنعتی با اسید بالا
-
چیپس و کراکرهای فرآوریشده
-
نوشیدنیهای گرم همراه با شکر (مثل چای شیرین)
در مقابل، مصرف میوهها و سبزیجات تازه، لبنیات بدون شکر، مغزها و آب بهاندازه کافی، میتواند به تقویت مینای دندان کمک کند.
بهداشت دهان و دندان؛ بیشتر از فقط مسواک زدن

بسیاری
از افراد تصور میکنند مسواک زدن تنها چیزی است که برای حفظ دندان کافی
است. اما اگر مسواک زدن اصولی نباشد، یا نخ دندان و دهانشویه استفاده
نشود، بسیاری از ذرات غذا در لابهلای دندانها باقی میمانند و پوسیدگی را
آغاز میکنند.
اشتباهات رایج در بهداشت دهان:
-
استفاده از مسواک نرم یا کهنه
-
صرفنظر کردن از نخ دندان
-
شستن سریع و سطحی دندانها
-
عدم مراجعه منظم برای جرمگیری
-
استفاده زیاد از دهانشویههای حاوی الکل
داشتن برنامه منظم برای بهداشت دهان، شامل دوبار مسواک زدن در روز، نخ
دندان شبانه و مراجعات دورهای به دندانپزشک، بهترین راه برای پیشگیری از
خرابیهای مکرر است.
ژنتیک؛ عامل پنهانی پوسیدگی
برخی افراد حتی با مراقبتهای خوب، باز هم بیشتر از دیگران دچار خرابی
دندان میشوند. در این موارد، احتمال نقش داشتن ژنتیک مطرح است. ساختار
مینای دندان، میزان بزاق دهان، فرم قرارگیری دندانها و حتی بافت لثه، ممکن
است بهصورت ارثی ضعیفتر یا مستعد بیماری باشد.
اگر دندانهای اعضای خانوادهتان هم زیاد خراب میشود، مشورت با دندانپزشک برای بررسی این احتمال اهمیت زیادی دارد.
خشکی دهان و کمبود بزاق

بزاق
دهان نقش مهمی در شستوشوی سطح دندان و خنثی کردن اسیدها دارد. افرادی که
بهدلایل مختلف (مثل مصرف داروهای خاص، کمخوابی، اضطراب، یا بیماریهای
مزمن) دچار خشکی دهان هستند، بیشتر در معرض خرابی دندان قرار میگیرند.
راهکارهایی برای افزایش رطوبت دهان:
دندانقروچه و فشار شبانه
فشردن دندانها بهویژه هنگام خواب، نهتنها باعث سایش مینای دندان
میشود، بلکه ممکن است باعث ترک یا شکستگی شود. دندانقروچه میتواند
بیصدا باشد و بیمار حتی متوجه آن نباشد.
نشانههایی مثل سردرد صبحگاهی، درد فک، یا سایش غیرطبیعی دندانها
میتوانند نشانه وجود این مشکل باشند. استفاده از گارد شب و مراجعه به
متخصص در این زمینه ضروری است.
پرکردگیهای قدیمی و نامناسب
در مواردی، پرکردگیهای قبلی که کیفیت مطلوبی ندارند یا با گذشت زمان
دچار فرسایش شدهاند، میتوانند محل تجمع باکتریها شوند و منجر به پوسیدگی
مجدد یا خرابی بیشتر دندان شوند.
بررسی و ترمیم پرکردگیهای قدیمی، بخشی از روند مراقبت بلندمدت دندانپزشکی است و نباید نادیده گرفته شود.
درمانهای ناتمام یا تأخیر در مراجعه
گاهی بیمار بهدلیل ترس یا مشغله، درمانهای دندانپزشکی را نیمهتمام
رها میکند. یک پوسیدگی جزئی اگر بهموقع درمان نشود، ممکن است به عصب برسد
و در نهایت باعث از دست رفتن دندان شود. همچنین پوسیدگی یک دندان میتواند
به دندانهای مجاور سرایت کند.
مراجعه بهموقع برای درمان کامل، حتی اگر بدون درد باشد، از اصول کلیدی حفظ سلامت دهان است.
استرس، تغذیه نامنظم و سبک زندگی
سبک زندگی پرتنش، خواب ناکافی، مصرف دخانیات یا الکل، و تغذیه بیبرنامه
میتوانند عملکرد سیستم ایمنی بدن و بزاق را مختل کرده و شرایط را برای
خرابی دندان فراهم کنند. تغییر عادتهای روزمره، در کنار مراقبت دندانی،
نقش مؤثری در کنترل این مشکل دارد.
استفاده از دندان بهجای ابزار
برخی افراد عادت دارند برای باز کردن درب بطری، پاره کردن پلاستیک یا
گاز گرفتن اشیاء، از دندان استفاده کنند. این کار در درازمدت باعث
شکستگیهای ریز، ترکهای نامحسوس و ضعیف شدن ساختار دندان میشود. دندان
ابزار نیست؛ مراقبت از آن یعنی محافظت از زیبایی و سلامت شما.
نتیجهگیری؛ پیشگیری، کلید محافظت از دندانها
خرابی مکرر دندانها همیشه نتیجه تنبلی یا کمکاری نیست. گاهی ترکیبی از
ژنتیک، سبک زندگی، تغذیه، بهداشت دهان و حتی عوامل عاطفی در آن نقش دارند.
خبر خوب این است که با شناخت دقیق دلیل خرابی و اقدام بهموقع برای درمان،
میتوان جلوی روند تخریب را گرفت و سلامت دندانها را بازیابی کرد.
مراجعه منظم به دندانپزشک، اصلاح عادات غذایی، رعایت بهداشت دقیق، ترک
رفتارهای مخرب و معاینهی تخصصی، مسیر درستی است که سلامت دهان و دندان را
تضمین میکند. اگر احساس میکنید دندانهایتان بیش از حد خراب میشوند،
امروز بهترین زمان برای آغاز تغییر است.