خبرگزاری آریا - ما به عنوان متخصصین امور مهریه، بارها شاهد بوده ایم که خانم ها پس از
ثبت شکایت برای مطالبه مهریه، به دلایل مختلفی تصمیم به پس گرفتن شکایت خود
می گیرند. این تصمیم می تواند نقطه عطفی در روابط خانوادگی باشد و
پیامدهای خاص خود را دارد. هدف ما در این مطلب (که با کمک
دکتر رضا عبدالمحمد،
وکیل پایه یک داگستری تدوین شده ) این است که به زبانی ساده و روان، شما
را با تمام جنبه های پس گرفتن شکایت مهریه و لغو درخواست آن آشنا کنیم تا
اگر در چنین شرایطی قرار گرفتید، با آگاهی کامل قدم بردارید.
تفاوت بین بخشیدن مهریه و پس گرفتن شکایت
اینجا نکته بسیار بسیار مهمی وجود دارد که باید به آن توجه ویژه ای داشته باشیم: تفاوت اساسی بین "پس گرفتن شکایت مهریه" و "بخشیدن مهریه". این دو مفهوم حقوقی کاملاً متفاوتی دارند و آثار متفاوتی نیز به دنبال خواهند داشت.
وقتی شما شکایت مهریه خود را پس می گیرید، در واقع از
ادامه پیگیری پرونده در آن مقطع زمانی انصراف می دهید. این به معنای آن
نیست که حق شما برای مطالبه مهریه به طور کلی از بین رفته است. شما اصولاً
می توانید در آینده، اگر شرایط تغییر کرد یا تصمیمتان عوض شد، مجدداً برای
مطالبه مهریه خود اقدام کنید، مگر اینکه در توافقنامه خاصی، حق رجوع مجدد
را از خود سلب کرده باشید. پس گرفتن شکایت، بیشتر یک اقدام تاکتیکی یا
موقتی برای مدیریت شرایط فعلی است.
اما بخشیدن مهریه، که معمولاً با عبارت "ابرا ذمه زوج"
(یعنی بری کردن گردن شوهر از دین مهریه) یا "بذل مهریه" (هبه کردن مهریه)
در دفاتر اسناد رسمی انجام می شود، یک عمل حقوقی است که طی آن شما به طور
کامل از حق خود بر مهریه صرف نظر می کنید. این اقدام، در اکثر قریب به
اتفاق موارد، قطعی و غیرقابل بازگشت است. یعنی پس از
بخشیدن مهریه، دیگر نمی توانید آن را مطالبه کنید، حتی اگر پشیمان شوید یا
روابطتان دوباره تیره شود. بنابراین، تصمیم برای بخشیدن مهریه باید با
آگاهی کامل از عواقب آن و ترجیحاً با مشورت یک وکیل باتجربه مهریه گرفته شود.
پس، به طور خلاصه:
راه های ثبت شکایت مهریه چه هستند؟
قبل از اینکه به مراحل پس گرفتن شکایت بپردازیم، بد نیست مروری کوتاه
داشته باشیم بر اینکه اصلاً از چه طرقی می توان مهریه را مطالبه کرد.
دانستن این موضوع به ما کمک می کند تا بفهمیم برای پس گرفتن شکایت باید به
کدام مرجع مراجعه کنیم.
به طور کلی، شما می توانید مهریه خود را از دو طریق اصلی مطالبه کنید:
-
از طریق دادگاه خانواده: در این روش، شما با ارائه
دادخواست به دادگاه خانواده، تقاضای صدور حکم مبنی بر الزام همسر به پرداخت
مهریه را مطرح می کنید. دادگاه پس از رسیدگی، در صورت احراز شرایط، حکم
لازم را صادر می کند.
-
از طریق اداره اجرای اسناد رسمی (اداره ثبت): از
آنجایی که سند ازدواج یک سند رسمی و لازم الاجرا است، شما می توانید با
مراجعه به دفترخانه ای که عقد در آن ثبت شده و سپس از طریق اداره اجرای ثبت
اسناد، درخواست صدور اجراییه برای مهریه خود را بنمایید. این روش معمولاً
سریع تر از دادگاه است اما محدودیت هایی هم دارد، مثلاً اگر همسر اموال
قابل توقیفی نداشته باشد، نمی توان از این طریق حکم جلب او را گرفت (مگر در
شرایط خاص و طبق قوانین جدید).
مراحل پس گرفتن شکایت مهریه در دادگاه
-
مراجعه حضوری به شعبه دادگاه:اولین و مهم ترین گام،
مراجعه حضوری به همان شعبه دادگاه خانواده است که پرونده مطالبه مهریه شما
در آنجا در حال رسیدگی است. اطلاعات مربوط به شماره شعبه و پرونده را می
توانید از ابلاغیه ها و اوراق قضایی که پیشتر دریافت کرده اید، به دست
آورید.
-
تنظیم و ارائه درخواست کتبی انصراف:در دفتر شعبه
دادگاه، باید یک درخواست کتبی برای انصراف از ادامه پیگیری پرونده مهریه
تنظیم کنید. این درخواست معمولاً خطاب به ریاست شعبه نوشته شده و باید شامل
شماره پرونده، مشخصات کامل شما و همسرتان، و بیان صریح قصدتان مبنی بر
"انصراف از ادامه پیگیری شکایت مهریه" باشد؛ ذکر دلیل انصراف (مانند توافق
یا تلاش برای سازش) اختیاری است اما می تواند مفید باشد. کارمندان دفتر
شعبه می توانند در تنظیم متن یا ارائه فرم های استاندارد به شما کمک کنند.
-
امضای درخواست و ارائه مدارک شناسایی:پس از نوشتن
درخواست انصراف، باید آن را شخصاً امضا کنید. برای احراز هویت شما و
اطمینان از اینکه این درخواست واقعاً از سوی شماست، لازم است مدارک شناسایی
معتبر خود (مانند کارت ملی و شناسنامه) را به مسئول دفتر شعبه ارائه دهید.
-
ثبت رسمی انصراف در پرونده و دریافت گواهی:پس از بررسی
مدارک و درخواست شما توسط قاضی یا مسئول دفتر، انصراف شما به طور رسمی در
پرونده قضایی ثبت می شود و قاضی با توجه به مرحله پرونده، دستور مقتضی
(مانند قرار سقوط یا رد دعوا) را صادر می کند. بسیار مهم است که از ثبت
قطعی انصراف خود اطمینان حاصل کرده و در صورت امکان، یک نسخه از نامه یا
صورتجلسه مربوط به انصراف را برای بایگانی شخصی خود دریافت کنید.
با انجام این مراحل، پرونده مهریه شما در دادگاه مختومه تلقی می شود
(البته با حفظ حق شما برای طرح مجدد دعوا در آینده، مگر اینکه بخشش کامل
مهریه صورت گرفته باشد). برای اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله «گرفتن مهریه از طریق دادگاه» را مطالعه کنید.
مراحل لغو درخواست مهریه در اداره ثبت
برای لغو این درخواست مهریه و توقف عملیات اجرایی، باید مراحل زیر را دنبال کنید:
-
مراجعه به دفترخانه ثبت عقد:اولین قدم شما، مراجعه به
همان دفترخانه ای است که عقد ازدواجتان در آن به ثبت رسیده و از طریق آن
برای اجرای مهریه اقدام کرده اید. این دفترخانه معمولاً نقطه شروع برای
متوقف کردن فرآیند است، هرچند گاهی ممکن است لازم باشد مستقیماً به اداره
اجرای ثبت اسناد مراجعه کنید؛ بنابراین بهتر است ابتدا با دفترخانه تماس
گرفته و راهنمایی دقیق تری بخواهید.
-
ارائه شماره پرونده اجرا:هنگام مراجعه، حتماً شماره
پرونده اجرایی که از اداره ثبت در زمان اقدام برای مهریه دریافت کرده اید
را همراه داشته باشید و به مسئول مربوطه ارائه دهید. این شماره برای
شناسایی سریع و دقیق پرونده شما و انجام اقدامات بعدی کاملاً ضروری است.
-
نوشتن و ارائه درخواست توقف عملیات اجرایی :شما باید
یک درخواست کتبی مبنی بر "توقف عملیات اجرایی مهریه" و "مختومه شدن پرونده
اجرایی" تنظیم و به دفترخانه یا اداره ثبت ارائه کنید. در این درخواست باید
مشخصات کامل خودتان و همسرتان، شماره پرونده اجرایی، و مهم تر از همه، قصد
صریح و روشن خود مبنی بر انصراف از ادامه عملیات اجرایی و لغو آن را بیان
کنید. همچنین، ارائه مدارک شناسایی معتبر مانند کارت ملی برای احراز هویت
شما الزامی است.
-
دریافت رسید رسمی مختومه شدن پرونده:پس از ارائه
درخواست و انجام مراحل اداری لازم از سوی شما، اداره ثبت، عملیات اجرایی
مربوط به مهریه شما را متوقف کرده و پرونده را مختومه اعلام می کند. بسیار
بسیار مهم است که حتماً پس از تکمیل این مراحل، یک رسید یا گواهی رسمی مبنی
بر مختومه شدن پرونده اجرایی و توقف کامل عملیات از اداره ثبت دریافت
کنید. این مدرک به منزله اثبات رسمی است که شما درخواست خود را پس گرفته
اید و دیگر هیچ گونه پیگیری از آن طریق برای مهریه انجام نخواهد شد.
سوالات متداول درباره لغو درخواست شکایت مهریه
در این بخش به چند سوال پرتکرار که معمولاً برای خانم ها در این زمینه پیش می آید، به صورت خلاصه و مفید پاسخ می دهیم:
آیا بعدا می توان دوباره مهریه را مطالبه کرد؟
اگر صرفاً شکایت را پس گرفته اید و مهریه را رسماً نبخشیده اید، بله،
اصولاً حق شما برای مطالبه مجدد مهریه در آینده محفوظ است. اما اگر مهریه
را به طور رسمی بخشیده باشید (ابرا ذمه کرده باشید)، دیگر امکان مطالبه
مجدد آن وجود نخواهد داشت.
چه زمانی بهتر است از درخواست مهریه انصراف ندهم؟
اگر همسرتان به تعهدات خود عمل نمی کند، نشانه هایی از عدم صداقت وجود
دارد، یا تحت فشار و تهدید برای پس گرفتن شکایت هستید، بهتر است عجولانه
انصراف ندهید. در این شرایط، حتماً قبل از هر اقدامی با یک وکیل متخصص
مشورت کنید تا از حقوق خود آگاه شوید.
اگر مهریه بخشیده شود، قابل برگشت است؟
بخشیدن رسمی مهریه در دفتر اسناد رسمی (ابرا ذمه زوج)، اقدامی قطعی و در
اکثر قریب به اتفاق موارد غیرقابل بازگشت است. استثنائات بسیار نادری برای
برگشت از این تصمیم وجود دارد که اثبات آن ها در دادگاه بسیار دشوار و
پیچیده خواهد بود.