خبرگزاری آریا - برای درک رباعیات خیام، باید کلیت تفکر و فلسفه خیام و آثار او را شناخت چرا که خیام حکیم است؛ به جمیع علوم زمان خود اشراف دارد.
به گزارش خبرنگار آریا در نیشابور بزرگ ،استاد ادبیات دانشگاه زنجان در همایش علمی بزرگداشت روز ملی خیام نیشابوری در دانشگاه نیشابور اظهار کرد:خیام می‌گوید عقل درون دینی به چیستی جهان پاسخ می‌دهد و با عقل خودبنیاد نمی‌توان به این پرسشها پاسخ داد.
دکتر مهدی محبتی گفت:این رباعی در اروپا الان خیلی طرفدار دارد؛ گردون کمری بر تن فرسوده ماست /جیحون اثری ز چشم پالوده ماست/دوزخ شرری ز آه آلوده ماست / فردوس دمی ز وقت آسوده ماست و خیام بدون اینکه خودش را درگیر کند، به مسأله معاد پاسخ می‌دهد.
وی یادآورشد:رباعی قالبی است که شاعران دیگری هم از آن بهره برده‌اند اما چرا کسی به جز خیام آن را اینقدر موثر در خدمت نگرفته است؟ و نزد خیام فرم و ریخت در خدمت بیان اندیشه قرار گرفته است. فرم در رباعیات خیام در اوج است... جان اندیشه خیام در جسم رباعی نشسته است.
محبتی خاطرنشان کرد: که رمز جان‌گیر شدن خیام در دو نکته است: نخست، نظام فکری منسجم و دوم، جایگاه علمی و حکمی او. وی افزود: «در فرهنگ ما، حکیم مرتبه‌ای فراتر از فیلسوف دارد؛ زیرا حکیم کسی است که کار بیهوده نمی‌کند و با روش و تأمل به سراغ هستی می‌رود. خیام، حکیمی است که با دقت در سه رکن سخن گفته: جهان و هستی، رابطه انسان با دین، و خودِ انسان.»
این استاد ادبیات همچنین نسبت به تصویر تحریف‌شده‌ای که از خیام ساخته شده انتقاد کرد و گفت: «خیام را به‌ناحق به شراب‌خواری و بی‌قیدی متهم کرده‌اند، در حالی که اندیشه‌های عمیق و سلوک حکیمانه او با چنین تصویری ناسازگار است.»
مدرس، مولف و مترجم آثار بینامتنیت، در همایش علمی بزرگداشت خیام نیشابوری با سخنرانی «اسطوره‌های خیام و خیام‌های اسطوره‌ای» حضور یافت و گفت: اثر هنری نزدیکترین محصول انسان به خود انسان است و رباعیات خیام، یک اثر هنری است.
دکتر بهمن نامورمطلق، افزود:اسطوره‌ها زندگی دارند؛ هرچه بیشتر از اسطوره‌ای نام برده شود، آن اسطوره زنده‌تر است؛ بنابراین خیام یک اسطوره زنده است.
وی عنوان کرد:خیام اسطوره است اما قالب رباعیات خیلی اسطوره‌ای نیست چرا که ژانر رباعی مثل مثنوی روایتگری ندارد با این‌همه، خیام اسطوره‌شناس است و از اسطوره‌ها استفاده می‌کند.
نامور مطلق ادامه داد: خیلی اسطوره‌ها در رباعیات خیام حذف شده‌اند. آن‌چیزی از اسطوره که در رباعیات وجود دارد، شهریاران هستند؛ مثل کیقباد، کیخسرو، کیکاووس، جمشید و...
اینها در بالاترین درجه انسانی و قدرت قرار دارند.
مدرس، مولف و مترجم آثار بینامتنیت تصریح کرد:خیام دوگانه‌سازی در فضای اسطوره‌ای را مدنظر قرار می‌دهد؛ خاک و افلاک؛ حیات و مرگ؛ و شخصیت‌های متضاد اسطوره‌ای ایرانی در رباعیات خیامی دیده می‌شود.
گفتنی است؛ خوانش رباعیات خیام، اجرای موسیقی سنتی خیام خوانی از جمله برنامه های زیبای این مراسم بود. همچنین جشنواره حرکت در دانشگاه نیشابور همزمان با اختتامیه این جشنواره و همایش، افتتاح شد و دانشجویان ایده های نوآورانه علمی و پژهشی و هنری خود را به نمایش گذاشتند