یادداشت / فزونی قیمت طلای جهانی در سایه کشمکش فدرال رزرو

خبرگزاری آریا - سقوط دلار آمریکا در بازارهای بین‌المللی ارز، که به سقوط تبدیل شده است، با افزایش مداوم قیمت طلا، رسیدن به رکوردهای جدید تقریباً هر روز و کاهش بیشتر در وال استریت همراه است، زیرا جنگ اقتصادی رئیس‌جمهور آمریکا، ترامپ، بحران رو به رشد کل سیستم مالی جهانی را تشدید می‌کند.

علت فوری آخرین سقوط در بازار سهام ایالات متحده، همراه با خروج از بازار اوراق قرضه که دیروز شاهد افزایش بازده بود، تجدید حملات دولت ترامپ علیه جروم پاول، رئیس فدرال رزرو با تهدید به اخراج وی بود.

ترامپ از پاول خواسته است که نرخ‌های بهره را کاهش دهد، ظاهراً با هدف فوری تقویت وال استریت و با هدف بلندمدت یافتن قربانی برای رکود اقتصادی ایالات متحده که در بحبوحه افزایش اخراج‌ها به احتمال زیاد می‌رسد و ادعاهای ترامپ مبنی بر اینکه جنگ‌های تعرفه‌ای او اقتصاد آمریکا را تقویت می‌کند، درهم شکسته است.

پاول که در اولین دوره ریاست جمهوری خود توسط ترامپ منصوب شد، مدتی است که مورد انتقاد قرار گرفته است. این حمله جمعه گذشته زمانی تشدید شد که کوین هاست، مدیر شورای اقتصاد ملی، گفت که ترامپ پس از اینکه روز قبل گفته بود حق انجام این کار را دارد، به بررسی موضوع اخراج پاول ادامه خواهد داد.

او  بلافاصله پس از باز شدن بازارها، ارزیابی کرد. او مدعی شد که تورم در حال کاهش است، اما ممکن است کاهشی در اقتصاد رخ دهد، مگر اینکه آقای خیلی دیر، یک بازنده بزرگ، اکنون نرخ بهره را کاهش دهد.

اقدام علیه پاول باعث ایجاد نگرانی فزاینده در محافل مالی در ایالات متحده و بین المللی می شود زیرا به معنای پایان به اصطلاح استقلال فدرال رزرو است. تا آنجایی که به آنها مربوط می شود، وظیفه اصلی فدرال رزرو و سایر بانک های مرکزی جلوگیری از افزایش تورم از طریق سیاست های بهره است و اگر پاول برکنار شود، این کار توسط هیئت مدیره انجام می شود.

فشار ترامپ برای برکناری پاول بر اهداف متناقض و متناقض داخلی دولت تاکید می کند  خود نشان دهنده این است که بحران مالی عمیق در حال خارج شدن از کنترل است.

از یک طرف ترامپ و سایر اعضای دولتش گفته اند که دلار بیش از حد ارزش گذاری شده است و این باعث شده است که کالاهای آمریکایی از بازارهای جهانی قیمت گذاری شوند و کسری تجاری آمریکا بدتر شود.

از سوی دیگر، آنها مصمم هستند که دلار باید به عنوان ارز ذخیره جهانی باقی بماند. این وضعیت است که ایالات متحده را قادر می سازد تا کوه بدهی دولتی خود را که به سرعت در حال رشد است، که اکنون به 36 تریلیون دلار رسیده است، به گونه ای که هیچ کشور دیگری نمی تواند تأمین مالی کند.

اهمیت حیاتی وضعیت ذخیره جهانی توسط ترامپ در طول مبارزات انتخابات ریاست جمهوری مورد تاکید قرار گرفت و گفت که از دست دادن آن معادل باخت در جنگ است.


اما کاهش نرخ های بهره که او خواستار آن است، منجر به کاهش بیشتر دلار در بازارهای بین المللی، تضعیف وضعیت ذخایر آن، و حتی اگر با برکناری پاول به دست می آمد، به آشفتگی منجر می شد.

یکی از عواملی که به نقش دلار به عنوان ارز ذخیره کمک می کند، اعتماد بین المللی به نهادهای آمریکایی و به اصطلاح حاکمیت قانون است. اگر پاول بر سر یک تصمیم سیاستی . رئیس فدرال رزرو اصرار دارد هیچ مبنای قانونی برای آن وجود ندارد، این نشانه‌ای است که بی‌قانونی که به طور فزاینده‌ای دولت را در همه زمینه‌های دیگر مشخص می‌کند، به سیستم مالی نیز کشیده شده است.

بحران تجمع در تمام بازارهای مالی در ایالات متحده و در سطح جهان منعکس شد.

همانطور که وال استریت ژورنال می گوید: "تجارت "فروش آمریکا" در روز دوشنبه تشدید شد.

شاخص داوجونز تقریباً 1000 واحد کاهش یافت و 2.5 درصد از دست داد و اکنون در مسیر بدترین آوریل خود از سال 1932 قرار دارد.

شاخص S&P 500 با افت 2.4 درصدی همراه بود و بیش از 9 سهم از 10 سهام تشکیل دهنده آن در محدوده منفی قرار داشتند و NASDAQ نیز 2.6 درصد افت کرد.

در میان افرادی که بیشترین ضربه را خورده اند، اعضای به اصطلاح Manificent Seven شرکت های فناوری پیشرفته بودند که در دو سال گذشته منجر به رشد بازار شده اند. تراشه ساز انویدیا 4.5 درصد و آمازون 3.1 درصد ضرر کردند. تسلا 5.8 درصد دیگر سقوط کرد و مجموع ضرر آن در سال را به 44 درصد رساند.

چین با تشدید صادرات مواد کمیاب به ترامپ پاسخ می دهد

محدودیت‌های جدید که بر صنعت خودرو و پیمانکاران نظامی ایالات متحده تأثیر می‌گذارد، به نظر می‌رسد مهم‌ترین اقدام تلافی‌جویانه چین تاکنون بوده است.

کاهش ارزش دلار ادامه یافت. دیروز با افزایش ارزش یورو و ین، ارزش خود را در برابر سبدی از ارزهای اصلی 1.5 درصد از دست داد.
بازار اوراق قرضه نیز با بازدهی بدهی خزانه داری که به طور معکوس نسبت به قیمت ها حرکت می کند، افت کرد و با افزایش 0.08 درصدی به 4.41 درصد رسید.

طلا رکورد دیگری را به نام خود ثبت کرد و به 3500 دلار در هر اونس رسید. افزایش شتابان آن بیانگر عدم اعتماد فزاینده به دلار آمریکا به عنوان ارز ذخیره جهانی است. از آگوست 1971، دلار به عنوان یک ارز فیات عمل می کند. یعنی ارزش واقعی طلا ندارد، بلکه بر قدرت اقتصادی و مالی دولت آمریکا تکیه دارد.

اما با توجه به اینکه سیستم مالی ایالات متحده تحت فشار فزاینده ای کار می کند - بحران مالی سال 2008، انجماد بازار اوراق قرضه خزانه داری در مارس 2020، و سقوط سه بانک مهم در مارس 2023 برجسته ترین نمونه ها هستند؛ ثبات بلندمدت آن زیر سوال رفته است.

اگر هر کشور دیگری بود، قبلاً ورشکست شده بود، زیرا صورتحساب سود بدهی آن به یک تریلیون دلار در سال افزایش می‌یابد و به بزرگترین اقلام بودجه دولت تبدیل می‌شود.


این فرآیندهای زیربنایی در تحولات کنونی منعکس شده است که شاهد تغییر قابل توجهی در عملکرد بازارهای مالی بوده است.

در موارد قبلی، آشفتگی بازار با انتقال به اوراق قرضه خزانه داری ایالات متحده همراه بود، زیرا سرمایه مالی به دنبال پناهگاهی امن در ظاهراً مطمئن ترین دارایی مالی در جهان است. در این مناسبت اما حرکت با هر پیچ و تاب جدید در جهت مخالف است.

کارول شلیف، استراتژیست ارشد بازار در BMO Private Wealth، یک شرکت بانکداری و سرمایه گذاری کانادایی، در مورد ماهیت گسترده این کاهش ها، به ژورنال گفت :نگران کننده است. مسئله بزرگ‌تری که مردم سعی در ارزیابی آن دارند: آیا شکوفایی واقعاً استثنایی‌گرایی ایالات متحده فقط در کوتاه‌مدت از بین می‌رود، یا اینکه یک عامل میان‌مدت یا بلندمدت خواهد بود؟

افت فعلی با اعلام ترامپ مبنی بر اعمال "تعرفه های متقابل" در 2 آوریل آغاز شد. به جز چین که افزایش تعرفه ها در آن 145 درصد باقی مانده است، این تعرفه ها به مدت سه ماه متوقف شده اند تا امکان انجام مذاکرات فراهم شود. این منجر به کاهش فروش شد. اما بدون هیچ نشانه ای از مذاکره یا معامله، نگرانی ها دوباره افزایش یافته است.

اینها فقط بیان اولیه این واقعیت است که کل نظم اقتصادی و مالی پس از جنگ به پایان رسیده است. طبقات حاکم از هم اکنون با تعمیق حملات خود به طبقه کارگر، تحمیل اشکال حکومت فاشیستی و اقتدارگرا و مسلح کردن مجدد خود مطابق با منطق عینی جنگ تجاری، یعنی درگیری نظامی، به این فروپاشی پاسخ می دهند، همان طور که همیشه در طول تاریخ داشته اند.به هر تقدیر، نقش دلار به عنوان ارز ذخیره جهانی در معرض آتش است.
آیا جهان اعتماد خود را به دلار قدرتمند آمریکا از دست داده است؟
پاسخ، در پی سقوط ارزش دلار در بحبوحه آشفتگی ناشی از جنگ تعرفه‌های ترامپ، این بود که هست.

افزایش تعرفه های ترامپ، تجارت جهانی را معکوس می کند
سازمان تجارت جهانی اعلام کرده است که تجارت جهانی ممکن است در سال جاری تا 1.5 درصد کاهش یابد و هشدار داده است که پیش‌بینی مشکل‌ساز است زیرا هیچ رویداد قابل مقایسه مستقیمی در تاریخ اخیر وجود نداشته است.

مهرداد حاجی زاده فلاح،تحلیلگر مسائل اقتصادی