خبرگزاری آریا -رییس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی اظهارکرد: برای تقویت ماده آلی خاک باید به یک رویکرد بلندمدت و پایدار روی آورد.
به گزارش خبرنگار ما در تبریز؛ احمد بایبوردی افزود: بازگرداندن بقایای گیاهی و حذف روش‌هایی نظیر سوزاندن آنها را باید نخستین گام در تقویت ماده آلی خاک بدانیم.
وی از نقش بقایای گیاهی در تضمین سلامت جامعه گفت و خاطرنشان کرد: استفاده از بقایای گیاهی موجود در باغات اعم از برگ درختان، بقایای محصولات زیردرختی، علف‌های هرز و ضایعات محصولات باغی به جای کودهای شیمیایی باعث کاهش مصرف سموم، کود و آب و درنهایت تولید محصول سالم و تضمین سلامت جامعه خواهند شد.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، بقایای گیاهی را مانعی در ایجاد فرسایش خاک دانست و گفت: به اثرات حفظ بقایای گیاهی در وجود بقایای گیاهی در کنار بهبود خواص فیزیکی خاک مانع از فرسایش خاک شده و به این ترتیب خاک با ارزش زراعی در اراضی کشاورزی حفظ می‌شود، بنابراین وجود این بقایای گیاهی در مزارع باعث افزایش تولید محصولات کشاورزی و کاهش هزینه‌ها و درنهایت بهره‌وری بیشتر در بخش کشاورزی می‌شود و از معایب وجود بقایای گیاهی غلات در اراضی کشاورزی، بوجود آمدن یک اکوسیستم زراعی یا کشاورزی یک اکوسیستم مصنوعی و انسان ساخت است که در محیط حالت طبیعی نداشته و منجر به جلب آفات می‌شود
وی تصریح کرد: بقایای گیاهی به همراه تولید اقتصادی معیاری از کارآیی گیاهان سبز در تبدیل انرژی خورشیدی یا راندمان تبدیل انرژی خورشیدی و انرژی ورودی توسط انسان به انرژی شیمیایی ذخیره شده است.
احمد بایبوردی افزود: بدیهی است برای تولید محصولات زراعی نیز انرژی، آب، کود، سم، شخم و سایر مراقبت‌ها و هزینه‌ها به عمل آمده است و هر چند دارای ارزش کمتری هستند، ولی در یک سیستم زراعی پویا و پایدار، نقش مدیریت آنها بسیار مهم و پیچیده است و
تمام مواد گیاهی و جانوری مرده و موجود در خاک مانند بقایای گیاهی، کودهای حیوانی، اجساد مرده جانوران، میکروارگانیسم‌ها و... مواد آلی خاک را تشکیل می‌دهند و در بین این عوامل، بقایای گیاهی مهم‌ترین و بیشترین نقش را در حاصلخیزی و بهره‌وری خاک‌ها بر عهده دارند.
دکتربایبوردی ادامه داد: محققان استفاده از کودهای حیوانی و کمپوست به‌عنوان غنی‌کننده طبیعی خاک را از راهکارهای بنیادی در تقویت ماده آلی خاک می دانند.
وی افزود: زیادی املاح در کود دامی نیز می تواند از طریق ایجاد پتانسیل اسمزی و یا مسمومیت مستقیم گیاه مساله ساز باشد، بنابراین وجود مقدار متعادلی از عناصر غذایی و عدم زیادی عناصری مثل سدیم در کود دامی مطلوب است.
احمد بایبوردی تشریح کرد: از آنجایی که هزینه خرید، حمل و نقل و پاشیدن کود حیوانی بسیار زیاد است و بخصوص در زراعت های وسیع می تواند مشکلاتی را در برنامه ریزی و زمان بندی عملیات زراعی پیش آورد، لازم است به باقی گذرادن بقایای گیاهی بر خاک و تلاش در حفظ هوموس خاک توجه کافی مبذول شود.
رییس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی ضمن بازگونمودن نقش مدیریت صحیح تناوب های زراعی در تقویت موادآلی خاک گفت و یادآورشد: مدیریت صحیح تناوب‌های زراعی، به‌ویژه کاشت گیاهانی که ریشه عمیق دارند یا سریع تجزیه نمی‌شوند و به انباشت هوموس کمک می‌کنند.
وی افزود: با اعمال چرخش محصول، مواد آلی مانند کودهای سبز، بقایای گیاهی و بقایای محصول به خاک افزوده می‌شوند. ازآنجایی‌که مواد آلی به‌سرعت تخریب نمی‌شوند؛ درنتیجه با انجام تناوب، دیگر نیازی به خاک‌ورزی نخواهد بود. افزایش مواد آلی باعث بهبود نفوذپذیری خاک و افزایش ظرفیت نگهداری آب خواهد شد. به‌علاوه، وجود مواد آلی در خاک، خصوصیات بیولوژیکی، شیمیایی و ساختار کلی خاک را بهبود می‌بخشد.
احمد بایبوردی عنوان کرد: کاهش خاک‌ورزی (روش‌هایی مانند کم‌خاک ورزی یا بی‌خاک ورزی) که از تجزیه سریع ماده آلی جلوگیری می‌کند و با اشاره به نتایج عمده حفظ بقایای گیاهی افزود: با توجه به وجود بقایا بر روی سطح زمین، کاهش فرسایش بادی و آبی خاک یکی از مهم ترین مزایای استفاده از سیستم کم خاک ورزی است. وجود بقایا بر روی سطح خاک با کاهش سرعت اکسیداسیون مواد آلی خاک، سبب جلوگیری از تخریب این مواد می شود.
وی ضمن بازگونمودن مزایای کودسبز در افزایش موادآلی خاک ادامه داد: این گیاهان در طول دوره رشد و پس‌از برگرداندن به خاک، نقش بسزایی در حفظ یا افزایش مواد آلی ایفا می‌کنند.
این محقق اظهارکرد: در ماه هایی از سال که خطر فرسایش خاک وجود دارد، برای آن که خاک بی حفاظ نباشد، از یک گیاه پوششی استفاده می شود.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی افزود: از گیاهان زراعی گوناگون اعم از علوفه‌ای و بقولات مانند انواع شبدر، عدس، باقلا و ... و همچنین گیاهان خودرویی مانند ختمی، گل بنفشه، مَرغ و حتی بعضی از اجزای گیاهی مانند ساقه و برگ سیب زمینی و شلغم می توان به عنوان کود سبز استفاده کرد و بااشاره به تاثیر کودسبز در افزایش تولید تاکیدکرد: کود سبز با در نظر گرفتن انبارداری ساده و قابلیت بسته بندی آسان عاملی برای افزایش تولید قلمداد می شود.