خبرگزاری آریا - دکتر سیدمحسن هاشمی با تأکید بر اینکه سینما برخلاف سایر هنرها ذاتاً یک ابزار صرف نیست، گفت: سینما فی نفسه یک حالت غیررحمانی در خود دارد و آدم ها را با خودش می برد. به همین دلیل هم هست که در سینمای ایران افرادی را داشته ایم که در اوایل انقلاب آثار همچون «دو چشم بی سو» و «استعاذه» را رفتند بسازند، اما بعدها به سمت ساخت فیلم هایی همچون «سکس و فلسفه» سوق پیدا کردند.
به گزارش خبرگزاری آریا از قم به نقل از ستاد خبری پنجمین جشنواره فیلم دینی اشراق، دکتر سیدمحسن هاشمی، عضو هیئت علمی دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر در سلسله نشست های پنجمین جشنواره بین المللی فیلم دینی اشراق در پاسخ به این سؤال که سینمای دینی رویکرد است یا نظریه، گفت: در کتاب «معرفت شناسی سینمای دینی» به این موضوع پرداخته شده است. اما باید دانست که اصولاً پاسخ چنین سؤالی را می توان در حکمت هنر جست و جو کرد.
وی اظهار کرد: یکی دیگر از سؤالات مهم در زمینه سینمای دینی این است که باید دید آیا می توان هنر دینی داشت؟
هاشمی امکان یا عدم امکان نقش داشتن معقولات در سینمای دینی را یکی دیگر از موضوعات مهم در این عرصه برشمرد و گفت: باید دید که آیا در سینمای دینی فقط مباحث اشراقی و عرفانی می توانند نقش داشته باشند یا مباحث عقلی نیز امکان حضور در سینمای دینی را دارند؟
وی بیان داشت: سینمای معناگرا از اوایل دهه 70 در ایران بر سر زبان ها افتاد که پرداختن به این موضوع نیز می تواند یاری گر ما در شناخت هرچه بهتر سینمای دینی باشد.
این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه احصای ویژگی های سینمای دینی کاری دشوار است، تصریح کرد: با بررسی آثار شهید آوینی و در نتیجه گیری کلی می توان گفت که هر اثر سینمایی که به نفس انسان به عنوان خلیفة الله، روح انسان و وجه روحانی او بپردازد، ذیل سینمای دینی قرار می گیرد.
وی گفت: در نظریه برایان سینما، دین همگانی است. او با صراحت می گوید که دوران دین های آسمانی گذشته و عصر کنونی عصر دین های اجتماعی است. این تعریف از سینما نشأت گرفته از نگاه مادی است.
دکتر هاشمی اظهار کرد: عده ای از فعالان عرصه سینما، قائل به وجود سینمای دینی نیستند و معتقدند سینمای دینی تنها یک برداشت دینی از فیلم است. مثلاً دیدن روحیه مقاومت و پایمردی یک فرد و برداشت ما از آن به عنوان یک حرکت عاشورایی می تواند مصداقی از سینمای دینی باشد.
وی سینمای دینی را از طریق مضمون، وجود منطق دینی و یا بر اساس داستان و تجربه دینی قابل جست و جو خواند و افزود: در اشعار مولونا آمده است که: خوشا چشمی که باز و رهبر است، هر گلیمی را کلیمی در برست؛ یعنی چشم ماست که می تواند در جست و جوی آن انسان خلیفة الله باشد.
این پژوهشگر هنر با تأکید بر اینکه سینما برخلاف سایر هنرها ذاتاً یک ابزار صرف نیست، گفت: سینما فی نفسه یک حالت غیررحمانی در خود دارد و آدم ها را با خودش می برد. به همین دلیل هم هست که در سینمای ایران افرادی را داشته ایم که در اوایل انقلاب آثار همچون «دو چشم بی سو» و «استعاذه» را رفتند بسازند، اما بعدها به سمت ساخت فیلم هایی همچون «سکس و فلسفه» سوق پیدا کردند.
وی سینما را تولیدکننده آثار بسیار متنوع دانست و گفت: در سینما آثار مختلفی از پست ترین مضامین تا متعالی ترین معانی تولید می شود. در سینمای دینی یکی از مهمترین مسائل اعتقاد داشتن خود فیلمساز به مضمونی است که در اثرش ارائه شده است.
هاشمی در پایان تصریح کرد: به طور کلی بنا به فرموده مرحوم علامه جعفری هر چیزی که حیات معقول را برای انسان فراهم آورد، دینی است. اگر یک اثر سینمایی بتواند فراهم کننده زمینه های حیات معقول برای انسان ها باشد، آن اثر می تواند ذیل سینمای دینی قرار گیرد.