خبرگزاری آریا - نشست توسعه همکاری استان خراسان رضوی با سازمان منطقه آزاد صنعتی- تجاری چابهار با حضور استاندار خراسان رضوی و مدیرعامل منطقه ازاد تجاری چابهار و فعالان اقتصادی بخش خصوصی برگزار شد.
به گزارش اداره کل روابط عمومی استانداری خراسان رضوی، غلامحسین مظفری، استاندار خراسان رضوی در این نشست، چابهار را یکی از مناطق استثنایی و راهبردی کشور توصیف کرد و گفت: اگر بخواهیم به توسعه واقعی در شرق کشور برسیم، باید ابتدا ظرفیت‌های داخلی خود را بشناسیم و سپس در گام‌های بلندتری به تعاملات فراگیر منطقه‌ای فکر کنیم. به عنوان مثال، خراسان رضوی در شمال شرق کشور و چابهار در جنوب شرق، ظرفیت‌هایی اقتصادی مکمل دارند که باید شناسایی و در قالب همکاری‌های راهبردی مورد استفاده قرار گیرند.
وی افزود: در حال حاضر سالانه 26 میلیون تن سنگ‌آهن از خراسان استخراج می‌شود که در نهایت از مناطق جنوبی کشور برای صادرات ارسال می‌شود. اگر بتوانیم زنجیره فرآوری را تا حدی در همان خراسان رضوی تکمیل کنیم و صادرات را از طریق چابهار انجام دهیم، هم بهره‌وری اقتصادی بالاتر خواهد بود و هم فشار کمتری بر سایر زیرساخت‌های کشور وارد می‌شود.
مظفری همچنین با اشاره به موضوع ترانزیت و کریدورهای بین‌المللی گفت: بحث کریدورهای شرق-غرب و شمال-جنوب بسیار جدی است و اگر امروز برای بهره‌گیری از این کریدورها اقدامی نکنیم، کشورهای منطقه مسیرهای جایگزین خواهند یافت. نباید زمان را از دست بدهیم. سند توسعه محور شرق نیز باید عملیاتی شود. می‌توان به جمعیت یک و نیم میلیارد نفری از طریق این کریدورها وصل شد. کشورهای آسیای میانه برای اتصال به دریا، باید از مسیر جنوب ایران بگذرند و البته اگر دیر اقدام نماییم، حتما جایگزینی پیدا خواهند کرد.
وی پیشنهاد داد: تشکیل یک تیم مشترک میان خراسان رضوی و سازمان منطقه آزاد چابهار برای پیگیری ظرفیت‌های همکاری و تدوین بسته‌های اجرایی، ضروری است. نباید به پیشنهادات کوچک بسنده کرد؛ بلکه باید به دنبال نقشه‌ای جامع برای نقش‌آفرینی کلان منطقه جنوب شرق در توسعه ملی باشیم.
استاندار خراسان رضوی اظهار داشت: اقتصاد کشور به هر حال بر پایه بخش خصوصی حرکت می‌کند و در استان خراسان رضوی نیز بیش از 6000 واحد صنعتی وجود دارد که بیش از 90 درصد آن‌ها خصوصی هستند. این یعنی خوشبختانه اقتصاد خراسان، اقتصادی خصوصی و پویاست. همین واحدهای خصوصی که عمدتاً در مقیاس متوسط و گاه بزرگ فعالیت می‌کنند، تنها در سال گذشته 2 میلیارد و 200 میلیون دلار صادرات به افغانستان داشتند. طبیعی است که حضور این فعالان اقتصادی در منطقه آزاد چابهار می‌تواند به توسعه همکاری‌ها و افزایش بهره‌وری منجر شود.
استاندار خراسان رضوی با تأکید بر ظرفیت‌های مشترک منطقه چابهار و خراسان رضوی اظهار داشت: در صورت برقراری ارتباط مؤثر، می‌توان ظرفیت‌های پنهان اقتصادی خراسان را در این منطقه فعال کرد. چه بسا بخشی از فعالان اقتصادی چابهار، برای ورود به آسیای میانه از منطقه آزاد سرخس و برای تعاملات تجاری با افغانستان از منطقه آزاد دوغارون بهره‌مند شوند.
تحول در تجارت شرق کشور با رفع محدودیت تردد کامیون‌های منطقه آزاد
محمدسعید اربابی، مدیرعامل منطقه آزاد تجاری- صنعتی چابهار نیز در این نشست اظهار کرد: اگر بخواهیم منتظر اتصال کامل ریلی بین چابهار، زاهدان، مشهد و سرخس باشیم، شاید توسعه اقتصادی منطقه به تعویق بیفتد. در حالی که هم‌اکنون نیز می‌توان با بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود، روابط اقتصادی را فعال‌تر کرد.
اربابی با اشاره به مشکلات حمل و نقل کالا در کشور، اظهار داشت: هم‌اکنون تنها 8 درصد از حمل کالا در کشور از طریق راه‌آهن انجام می‌شود و در بسیاری از مناطق حتی این رقم به سه درصد هم نمی‌رسد. عمده بار با کامیون حمل می‌شود، اما مقررات دست‌وپاگیر مانع بهره‌گیری از ظرفیت کامیون‌های پلاک منطقه آزاد شده است. همان رفتاری که با کامیون‌های ترانزیتی خارجی از ترکیه و افغانستان در کشور صورت می‌گیرد، باید برای کامیون‌های منطقه آزاد نیز اجرایی شود. اگر بتوانیم امکان تردد 3 تا 4 هزار دستگاه کامیون پلاک منطقه آزاد را فراهم کنیم، یک تحول جدی در حوزه صادرات و واردات رخ خواهد داد و دیگر شاهد معطلی کالا در بنادر یا گره‌های لجستیکی در مسیر صادرات به ویژه از استان‌های شرقی نخواهیم بود.
وی افزود: خوشبختانه با حمایت استاندار سیستان و بلوچستان، مجوز تردد کامیون‌های پلاک منطقه آزاد در این استان صادر شده، اما پیشنهاد ما این است که شورای تأمین مشترک بین استانداران خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان تشکیل شود تا امکان تردد این کامیون‌ها در سه استان فراهم شود.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار گفت: تا تکمیل زیرساخت‌های ریلی، باید از ظرفیت‌های موجود حمل‌ونقل جاده‌ای استفاده کنیم و مسیر را برای توسعه صادرات، ترانزیت و رونق اقتصادی شرق ایران هموار سازیم.
وی ادامه داد: آنچه امروز در حوزه حمل‌ونقل بین‌المللی در حال رخ دادن است، یک رقابت جهانی است. مسیر 15 هزار کیلومتری بمبئی به اروپا از طریق خلیج فارس و کانال سوئز، در مقابل مسیر 7600 کیلومتری از چابهار به اروپا قرار دارد و این مزیت استراتژیک باید مورد توجه قرار گیرد. همچنین، شاخه شرقی کریدور شمال-جنوب که از چابهار عبور می‌کند، می‌تواند حلقه اتصال ایران با پاکستان، افغانستان و آسیای میانه باشد و توسعه شرق کشور را شتاب ببخشد.
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار با تأکید بر لزوم مشارکت سرمایه‌گذاران در توسعه اقتصادی این منطقه اظهار کرد: لازم است هرگونه فعالیت اقتصادی، صنعتی یا تولیدی که در منطقه آزاد چابهار صورت می‌گیرد، با تلفیقی از ظرفیت جامعه محلی و ملی همراه باشد تا علاوه بر توسعه اقتصادی، انتقال دانش و تکنولوژی نیز رقم بخورد.
وی افزود: از اتاق بازرگانی خراسان رضوی و پارک علم و فناوری مشهد انتظار داریم که به شکل جدی در انتقال فناوری و ایجاد ارتباط میان شرکت‌های دانش‌بنیان دو منطقه همکاری کنند. پارک علم و فناوری مشهد ظرفیت‌های ارزشمندی دارد، در حالی‌که در چابهار به شدت با کمبود شرکت‌های دانش‌بنیان مواجه هستیم. تعداد این شرکت‌ها در منطقه، به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد.
اربابی ادامه داد: پیشنهاد ما این است که یک تبادل اطلاعاتی ساختارمند میان پارک علم و فناوری خراسان رضوی و دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار شکل بگیرد تا زمینه توسعه فناوری و نوآوری در منطقه فراهم شود.
اربابی اظهار کرد: ما آمادگی داریم با همکاری استان‌هایی نظیر خراسان رضوی، زمینه‌های مشترک سرمایه‌گذاری در حوزه‌های شیلات، صنایع تبدیلی، لجستیک و فناوری را گسترش دهیم.
اربابی با اشاره به طرح‌های کلان سرمایه‌گذاری در منطقه آزاد چابهار بیان کرد: قطب سوم پتروشیمی کشور با ظرفیت تولید سالانه 20 میلیون تن در این منطقه تعریف شده که در صورت بهره‌برداری، اشتغال 20 هزار نفری ایجاد می‌کند. همچنین، کارخانه فولاد مکران با 8000 سهامدار بومی، هم‌اکنون به پیشرفت 95 درصدی رسیده است.
وی با تاکید بر لزوم جذب سرمایه‌گذاری در بخش شیلات، گفت: حدود 80 درصد صید ماهیان تُن کشور در چابهار انجام می‌شود و این ظرفیت ارزشمندی برای ایجاد صنایع تبدیلی و سردخانه‌های مدرن است.
محمدرضا توکلی‌زاده رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، نیز در نشست توسعه همکاری با سازمان منطقه آزاد صنعتی- تجاری چابهار، با اشاره به موقعیت راهبردی این بندر اظهار داشت: در حال حاضر، بخش عمده حمل‌ونقل ریلی از مسیر سرخس تا بندرعباس انجام می‌شود. در صورت اتصال بندر چابهار به این شبکه، سهم آن در اقتصاد ملی به‌طور چشمگیری افزایش یافته و مسیر انتقال کالا در شرق کشور تسهیل می‌شود؛ اتفاقی که می‌تواند یک ظرفیت کلیدی برای منطقه ایجاد کند.
توکلی زاده، این اتصال را عاملی مؤثر در توسعه استان‌های خراسان رضوی و سیستان و بلوچستان دانست و افزود: بخش زیادی از مسیر ریلی تا خاش آماده شده و امید می‌رود این پروژه ملی هرچه سریع‌تر تکمیل شود.
رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی همچنین با اشاره به تحولات زیرساختی در چابهار گفت: بخش خصوصی نسبت به آینده این منطقه امیدوار است؛ به‌شرط آن‌که زیرساخت‌ها و شرایط قانونی مهیا شود، زمینه‌های مطلوبی برای سرمایه‌گذاری فراهم خواهد بود.